«Posters 71» (Δημήτρης Σαπρανίδης)
Κατηγορία: Εικαστικές Τέχνες > Ατομική έκθεση
| Καλλιτέχνης: | Δημήτρης Σαπρανίδης |
|---|---|
| Έτος: | 1971 |
| Είδος: | Ζωγραφική |
| Χώρος: | Ελληνοευρωπαϊκή Ένωση Νέων |
| Τόπος: | Αθήνα |
Λογοκριτικά περιστατικά
| 1971 |
Διακοπή της έκθεσης «Posters 71» του Δημήτρη Σαπρανίδη
|
Περιγραφή
Η έκθεση «Posters 71», που αποτελούνταν από σαράντα αντιδικτατορικά πόστερ, έκλεισε βίαια από την αστυνομία μετά από τρεις μέρες, κι ο Σαπρανίδης κλήθηκε να απολογηθεί στην ασφάλεια για τα έργα του, δύο από τα οποία –το «Χρονολόγιο» και το «Bus Only»– κυκλοφόρησαν έπειτα παράνομα ως αφίσες. Λέει ο Σαπρανίδης για τα δύο έργα:
«Το 1971, η χούντα γιόρταζε τα 150 χρόνια από την επανάσταση του ’21. Τότε σκέφτηκα λοιπόν να κάνω μία αφίσα που να λέει ‘146 χρόνια ελευθερία’ […] αφαιρώντας τα τέσσερα χρόνια της δικτατορίας. Όταν έφτιαξα αυτό, ήρθαν οι φίλοι, το είδανε. Δεν κάνεις κι άλλα; μου είπαν, και κάθισα κι έκανα. […] Με ρώτησε τότε η Ασφάλεια, γιατί αφαιρώ τέσσερα χρόνια. Αφαιρώ τα χρόνια της κατοχής, δεν μπορώ να τα βάλω μέσα και να πω 150 χρόνια ελευθερίας. […] Τώρα, η μία δικαιολογία για το Bus Only ήταν ότι αφορούσε την είσοδο των σοβιετικών τανκς στην Πράγα, γιατί τότε ακριβώς είχε γίνει και η εισβολή. Και ότι δεν αφορούσε καμμιά δική τους ενέργεια (των συνταγματαρχών) που κατεβάσανε τα τανκς, ας πούμε, μέρα μεσημέρι. […] Κάθισε τρεις ημέρες η έκθεση και κάποια ώρα έρχεται ένας αστυνομικός και μου λέει πως υπάρχει διαταγή του στρατιωτικού διοικητή της Αθήνας να κλείσει αμέσως η αίθουσα». (Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα)
Το γεγονός ότι τα έργα είχαν σαφές πολιτικό μήνυμα κι όχι αφηρημένο ή υπαινικτικό χαρακτήρα, σε συνδυασμό με την ίδια την ταυτότητα του καλλιτέχνη (μαχητικός συντάκτης των Νέων, αριστερός, γνωστός και ενοχλητικός στην αστυνομία) αλλά και του εκθεσιακού χώρου (η «Ελληνοευρωπαϊκή Ένωση Νέων» ήταν από καιρό στο στόχαστρο του καθεστώτος), συνέτειναν στη δυναμική παρέμβαση των οργάνων της Χούντας. Μία από τις αφίσες του Σαπρανίδη, το «Bus Only», εμφανίστηκε σε διαφήμιση Εξαρχειώτικου καταστήματος με πόστερ στο οπισθόφυλλο του πρώτου –και τελευταίου– τεύχους της πρώτης περιόδου του Αντί (1972), και στάθηκε η αφορμή να προσαχθεί στην ασφάλεια ο εκδότης του Χρήστος Παπουτσάκης προκειμένου υποτίθεται να «ομολογήσει» τίνος ήταν το (ήδη υπογεγραμμένο) έργο.
Πηνελόπη Πετσίνη
Πηγές – Βιβλιογραφία
- το Βήμα 29/10/1971
- Καθημερινή 29/9/1974
- Στέλιος Κούλογλου, «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα – Η αιωνιότητα της λογοκρισίας», 8/5/2013, NET.
- Πηνελόπη Πετσίνη, «Αυτά που δεν μπορούν να δειχθούν – Λογοκρισία και εικαστικές τέχνες έως τη μεταπολίτευση» στο Π. Πετσίνη και Δ. Χριστόπουλος Λεξικό Λογοκρισίας στην Ελλάδα: Καχεκτική δημοκρατία - δικτατορία - μεταπολίτευση, Αθήνα: Καστανιώτης 2018.
