«Ευρωπαϊκές Καρτ Ποστάλ» (Λούτσεζαρ Μπογιατζίεφ [Luchezar Boyadjiev])

Κατηγορία: Εικαστικές Τέχνες > Ομαδική έκθεση

Καλλιτέχνης: Λούτσεζαρ Μπογιατζίεφ (Luchezar Boyadjiev)
Επιμέλεια: Andre Roille | Ματούλα Σκαλτσά (Θεσσαλονίκη)
Έτος: 1999
Είδος: Μικτή τεχνική
Χώρος: Δημοτική Καπναποθήκη Καβάλας | Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης | Εικαστικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Λάρισας
Τόπος: Θεσσαλονίκη | Λάρισα | Καβάλα

Λογοκριτικά περιστατικά

1999
Αποκαθήλωση έργου του Luchezar Boyadjiev από το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, και το Εικαστικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Λάρισας. Μη-συμπερίληψη του έργου στη Δημοτική Καπναποθήκη Καβάλας.
Αιτιολογία: Πολιτική | Εθνικά θέματα
Είδος λογοκρισίας: Κατασταλτική λογοκρισία | Θεσμική λογοκρισία

Περιγραφή

Ο βουλγαρικής καταγωγής καλλιτέχνης Λούτσεζαρ Μπογιατζίεφ συμμετείχε στην περιοδεύουσα έκθεση «Ανακαλύπτοντας έναν λαό: σύγχρονη τέχνη στα Βαλκάνια / Inventing a People-Contemporary Art in the Balkans» (1999) με το έργο «Ευρωπαϊκές Καρτ Ποστάλ». Η έκθεση παρουσιάστηκε αρχικά στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, κι έπειτα στο Εικαστικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Λάρισας και την Δημοτική Καπναποθήκη Καβάλας. Επιδιώκοντας να κάνει ένα σχόλιο πάνω στην έννοια των εθνικών συνόρων, ο Μπογιατζίεφ χρησιμοποιεί έναν χάρτη της Ευρώπης του 19ου αιώνα διαχωρίζοντας τα κράτη βάση των παράλληλων και των μεσημβρινών και δημιουργώντας κατά αυτό τον τρόπο χωρικά τετράγωνα απαλλαγμένα από την ιδέα των παρόντων κρατικών συνόρων. Σε αυτό τον φανταστικό χάρτη, η Βουλγαρία προσαρτεί στο εικονικό χωρικό της τετράγωνο ένα μέρος της Θράκης και ένα κομμάτι της Μακεδονίας. Αντίστοιχες μετακινήσεις συνόρων προκύπτουν και στις υπόλοιπες χώρες που γειτνιάζουν.

Τόσο στην εκθεση της Θεσσαλονίκης όσο και σε αυτή της Λάρισας το έργο αποσύρεται προληπτικά καθώς οι διοργανωτές φοβούνται πως, μέσα στο τεταμένο κλίμα των ημερών που χαρακτηρίζεται από κινητοποιήσεις για το «Μακεδονικό» ζήτημα, θα μπορούσε να θεωρηθεί «αντεθνικό». Στην περίπτωση της Λάρισας, οι διοργανωτές αποφεύγουν την έκθεσή του με διπλωματικούς χειρισμούς, ισχυριζόμενοι πως το έργο δεν χωράει στο χώρο. Οι «Ευρωπαϊκές Καρτ Ποστάλ» εκτίθενται στην Καβάλα, όμως ο δήμαρχος της πόλης Στάθης Εριφυλλίδης απαιτεί και πετυχαίνει τελικά την αποκαθήλωση του έργου, ισχυριζόμενος πως αποτελεί αλυτρωτική βουλγαρική προπαγάνδα καθώς μέσα σε αυτό αποτυπώνονται «εδαφικές διεκδικήσεις της Βουλγαρίας εις βάρος της Ελλάδας». Ο διευθυντής του Δημοτικού Μουσείου της Καβάλας και διοργανωτής της εν λόγω έκθεσης, Γιάννης Τσεβρεμές, οδηγείται σε παραίτηση κατ’ απαίτηση του δημάρχου, τονίζοντας μάλιστα πως ένα μεγάλο μέρος της έκθεσης έχει χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο επιμελητής της έκθεσης Α. Ρουαγιέ, καταγγέλλει πως πρόκειται για «απροκάλυπτη πολιτική λογοκρισία».

Βάλια Τσιριγώτη

Πηγές – Βιβλιογραφία

  • "Λογοκρισία σε Βούλγαρο ζωγράφο", Ελευθεροτυπία 3/11/1999
  • "Η αποκαθήλωση έγινε υπέρ βωμών και εστιών!", Εβδόμη 2/11/1999
  • "Εδωσε εξηγήσεις ο δήμαρχος στη διοίκηση του Μουσείου", Εβδόμη 4/11/1999
  • "Εξηγήσεις Στάθη Εριφυλλίδη: Γιατί είπα όχι στη Μεγάλη Βουλγαρία", Εγνατία, 2/11/1999
  • Γιάννης Ζιώγας, «Πράξεις Εικαστικής Λογοκρισίας», στο Γ. Ζιώγας, Λ. Καραμπίνης, Γ. Σταυρακάκης, Δ. Χριστόπουλος (επιμ.) Όψεις Λογοκρισίας στην Ελλάδα, Αθήνα: Νεφέλη 2007.