«Εθνικός ύμνος» (Εύα Στεφανή, έκθεση «I SYGHRONI ELLINIKI SKINI», Art Athina)
Κατηγορία: Εικαστικές Τέχνες > Ομαδική έκθεση
| Καλλιτέχνης: | Εύα Στεφανή |
|---|---|
| Επιμέλεια: | Νάντια Αργυροπούλου |
| Έτος: | 2007 |
| Είδος: | Βίντεο |
| Χώρος: | HELEXPO |
| Τόπος: | Αθήνα |
Λογοκριτικά περιστατικά
| 22-06-2007 |
Κατάσχεση του έργου της Εύας Στεφανή «Εθνικός Ύμνος» από την αστυνομία· σύλληψη του Γενικού Διευθυντή της διοργάνωσης Μιχάλη Αργυρού
|
Περιγραφή
Το Σάββατο 2 Ιουνίου 2007 η αστυνομία, μετά από ανώνυμη καταγγελία, κατάσχεσε το έργο της Εύας Στεφανή «Εθνικός ύμνος» από τη φουάρ της Art Athina, και συνέλαβε τον γενικό διευθυντή της διοργάνωσης Μιχάλη Αργυρού για παράβαση του νόμου περί ασέμνων. Ο «Εθνικός ύμνος» ήταν ένα σύντομο βίντεο σαράντα δευτερολέπτων, ένα συνοπτικό εικαστικό δοκίμιο που αντιπαρέβαλλε υλικό αρχείου από δύο παράταιρες πηγές – ένα ηχητικό απόσπασμα στο οποίο ακουγόταν από κάποια παλιά, φθαρμένη ηχογράφηση ο ελληνικός εθνικός ύμνος∙ και οπτικό υλικό από μια πορνογραφική ταινία Super 8 στην οποία διακρινόταν σε close up το αιδοίο μιας αυνανιζόμενης γυναίκας. Το έργο παρουσιαζόταν σε ξεχωριστό χώρο με πινακίδες που προειδοποιούσαν ότι το περιεχόμενό του είναι ακατάλληλο για άτομα κάτω των 18 ετών. Η ανώνυμη καταγγελία αποδόθηκε σε κάποιον πολιτευτή του ΛΑΟΣ, αν και την τιμή είχε διεκδικήσει τότε από την τηλεόραση ο Άδωνις Γεωργιάδης, εκπρόσωπος του κόμματος. Σε αντίθεση με την υπόθεση του Outlook, εδώ η παρέμβαση της αστυνομίας δεν είχε κυβερνητική κάλυψη. Ο τότε υπουργός Πολιτισμού Γιώργος Βουλγαράκης είχε δηλώσει: «Η Art Athina είναι ένας σπουδαίος θεσμός, που τελεί υπό την αιγίδα του ΥΠΠΟ και έχει την υποστήριξή του. Το συγκεκριμένο έργο δεν είναι σύμφωνο ούτε με την αισθητική ούτε με τις αρχές μου, πλην όμως, κάθε καλλιτέχνης φέρει το βάρος της υπογραφής του και υποστηρίζει το έργο του. Συνεπώς, μέσα στο πλαίσιο αυτό, οι καλλιτέχνες έχουν την δυνατότητα και την ελευθερία της δημιουργίας και οι πολίτες το δικαίωμα να απορρίπτουν ή όχι ό,τι πιστεύουν πως προσβάλει τα εθνικά μας σύμβολα».
Η κατάσχεση του έργου συνάντησε μια πρωτοφανή κινητοποίηση και υποστήριξη από το ίδιο το πεδίο. Αμέσως συντάχθηκαν δύο κείμενα υποστήριξης με υπογραφές τα οποία γρήγορα συμπτύχθηκαν σε ένα. Παράλληλα, με πρωτοβουλία μιας ομάδας καλλιτεχνών και άλλων συντελεστών του πεδίου διοργανώθηκε μια έκθεση στην οποία παρουσιάστηκε το επίμαχο έργο της Στεφανή μαζί με τα έργα εβδομήντα περίπου καλλιτεχνών. Η έκθεση αυτή, η οποία φιλοξενήθηκε στον χώρο που λίγους μήνες αργότερα θα στεγαζόταν η γκαλερί The Breeders, διέθετε ορισμένα γνωρίσματα που περισσότερο κι από κίνηση εναντίον της λογοκρισίας την καθιστούσαν κίνηση διεκδίκησης ακόμη μεγαλύτερης αυτονομίας του πεδίου, έναντι των πολιτικών, θρησκευτικών και δημοσιογραφικών λόγων που επιχειρούσαν να ορίσουν τα επιτρεπτά όρια της καλλιτεχνικής έκφρασης: η έκθεση έγινε με ανοιχτή πρόσκληση και όσοι καλλιτέχνες ήθελαν έφεραν έργο τους το οποίο τοποθέτησαν όπου έβρισκαν διαθέσιμο χώρο∙ τα έργα της έκθεσης συνυπογράφτηκαν από όλους τους καλλιτέχνες, ώστε σε περίπτωση που κατηγορηθεί ένας εξ αυτών για τον νόμο περί ασέμνου, να πάνε όλοι στο δικαστήριο∙ τέλος, οι καλλιτέχνες απαγόρευσαν την πρόσβαση στο εσωτερικό της έκθεσης στους δημοσιογράφους και την τηλεόραση και αρνήθηκαν οποιαδήποτε συζήτηση ή αντιπαράθεση γύρω από τη νομιμοποίηση της πράξης και της τέχνης τους.
Το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών αθώωσε τον Μιχάλη Αργυρού.
Βάλια Τσιριγώτη
Πηγές – Βιβλιογραφία
- Μαρτυρία Εύας Στεφανή στον Δημήτρη Χριστόπουλο -διάλεξη στα πλαίσια του μαθήματος «Τέχνη, Ελευθερία, Λογοκρισία», τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο.
- Δημοκρατία 27/05/2017
- Ελευθεροτυπία 4/6/2007· 6/6/2007· 14/12/2007
- Καθημερινή 5/6/2007
- Μακεδονία 01/07/2007
- Τα Νέα 4/6/2007· 14/12/2007
- Θεόφιλος Τραμπούλης «Εθνικός Ύμνος [Εύα Στεφανή, 2007]» στο Π. Πετσίνη και Δ. Χριστόπουλος Λεξικό Λογοκρισίας στην Ελλάδα: Καχεκτική δημοκρατία - δικτατορία - μεταπολίτευση, Αθήνα: Καστανιώτης 2018
- Το κείμενο υποστήριξης στην Εύα Στεφανή μαζί με τις υπογραφές που το συνόδευσαν μπορεί κανείς να το βρει στην ιστοσελίδα http://artlogokrisia.blogspot.gr/
