«Stills», (Κρις Βερντόκ [Kris Verdonck], Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, Πλατεία Κλαυθμώνος)
Κατηγορία: Εικαστικές Τέχνες > Δημόσιος χώρος
| Καλλιτέχνης: | Κρις Βερντόκ (Kris Verdonck) |
|---|---|
| Έτος: | 2015 |
| Είδος: | Φωτογραφία | Εγκατάσταση |
| Χώρος: | Πλατεία Κλαυθμώνος |
| Τόπος: | Αθήνα |
Λογοκριτικά περιστατικά
| 2015 |
Απόσυρση φωτογραφικής εγκατάστασης του Κρις Βερντόκ
|
Περιγραφή
«Γυμνοί γίγαντες, εγκλωβισμένοι σε ασφυκτικά περιβάλλοντα, στοιχειώνουν την Αθήνα. Oι τοίχοι εμβληματικών κτιρίων της μετατρέπονται σε ιδανικούς καμβάδες για αυτές τις μνημειώδεις ‘ζωντανές τοιχογραφίες’ του Κρις Βέρντοκ». Έτσι αναγγέλεται στην ιστοσελίδα της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση το έργο «Stills» του Βέλγου καλλιτέχνη Kris Verdonck, που προβαλλόταν στο πλαίσιο του «Fast Forward Festival 2» τον Μάιο του 2015. Το έργο, που είναι εμπνευσμένο από τις Καρυάτιδες, αποτελούνταν από μια γιγαντιαία βιντεογραφημένη χορογραφία ενός άνδρα και μιας γυναίκας, που παρουσιάζονται γυμνοί· οι εικόνες προβάλλονταν πάνω στα κτίρια στη συμβολή των οδών Παρνασσού και Παπαρηγοπούλου στην πλατεία Κλαυθμώνος. Δέκα μέρες αργότερα, η Στέγη υποχρεώθηκε, ύστερα από καταγγελίες, να διακόψει την προβολή του. Η ανακοίνωση ξεκινάει με τα εξής: «Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, υποχρεώθηκε να διακόψει την προβολή του έργου με τον τίτλο ‘Stills’ του Kris Verdonck (...), κατόπιν καταγγελιών επί του περιεχομένου αυτού, επειδή σέβεται και υπακούει τους νόμους.»
Τα βίντεο αυτά προβάλλονταν για έξι μέρες (από 21/5/2015) κάθε νύχτα -από τις δέκα το βράδυ ώς τις δύο τα ξημερώματα, στην «πλάτη» του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός», στους τοίχους των πολυκατοικιών που περιβάλλουν ένα παλιό πάρκινγκ δίπλα στην πλατεία Καρύτση. Ένας διερχόμενος ιερωμένος, όμως, ενοχλήθηκε και παραπονέθηκε στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής. Η ανακοίνωσή της Στέγης μετά τη διακοπή της προβολής καταλήγει, ύστερα από μια παράγραφο γενικής τοποθέτησης εναντίον των λογοκριτικών πρακτικών, πως «είναι καιρός πια να συζητήσουμε για την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης στον δημόσιο χώρο». Η καλλιτεχνική διευθύντρια του «Fast Forward Festival», Κάτια Αρφαρά, μιλώντας με τον Σπύρο Κακουριώτη, τόνισε ότι «δεν είναι δυνατόν η σύγχρονη τέχνη να αντιμετωπίζεται ακόμη και σήμερα με τον νόμο 5060 του 1931 περί ασέμνων. Γιατί η βιντεοτέχνη να αντιμετωπίζεται ως 'άσεμνη' και όχι, π.χ., η γλυπτική; Πολλά από τα αρχαία αγάλματα, από τα οποία εμπνεύστηκε ο Verdonck, δεν είναι γυμνά, με ορατά τα γεννητικά τους όργανα; Είναι ευκαιρία πάντως να ανοίξει μια συζήτηση γι' αυτόν τον αναχρονιστικό νόμο. Πιστεύω πως η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να εντάξει κάτι τέτοιο στις προτεραιότητές της» (Αυγή 29/5/2015). Ο ίδιος ο καλλιτέχνης, λίγες μέρες αργότερα, δήλωσε στη Βένα Γεωργακοπούλου: «Δεν είμαι θυμωμένος, μόνο λίγη θλίψη έχω. Ημουνα περήφανος γι' αυτές τις εικόνες, τις αγαπούσα πολύ. Δεν μου είχε περάσει καν η σκέψη ότι μπορεί κάποιος να σοκαριστεί. Αλλωστε δεν ήθελα να προκαλέσω, αν είχα αυτόν τον σκοπό, θα είχα κάνει κάτι εντελώς διαφορετικό» (Εφημερίδα των Συντακτών 2/6/2015).
Λίγους μήνες αργότερα, τον Μάρτιο του 2016, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών συνδιοργανώνει με την Γενική Γραμματεία Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης ημερίδα με θέμα «Τέχνη, ελευθερία και λογοκρισία» -την πρώτη εκδήλωση που διοργανώθηκε στην Ελλάδα από κυβερνητικό φορέα με θέμα τη λογοκρισία.
Πηνελόπη Πετσίνη - Δημήτρης Χριστόπουλος
Πηγές – Βιβλιογραφία
- Ανακοίνωση Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση https://www.onassis.org/el/whats-on/fast-forward-festival-2/fff-kris-verdonck-stills
- Η Αυγή 29/5/2015
- Εφημερίδα των Συντακτών 2/6/2015
- Huffington Post 28/05/2015
- Καθημερινή 28/5/2015
- Lifo 28/5/2015 https://www.lifo.gr/team/artwalk/57881
- Ναυτεμπορική 29/5/2015
- Τα Νέα 28/5/2015
- Πρώτο Θέμα 28/5/2015
- Δημήτρης Χριστόπουλος, «Stills» στο Π. Πετσίνη και Δ. Χριστόπουλος Λεξικό Λογοκρισίας στην Ελλάδα: Καχεκτική δημοκρατία - δικτατορία - μεταπολίτευση, Αθήνα: Καστανιώτης 2018
