11ο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Κάρλοβυ Βάρυ (12-27/7/1958)

Κατηγορία: Κινηματογράφος > Κιν/φικές εκδηλώσεις

Χώρα: Τσεχοσλοβακία
Είδος: Κινηματογραφικό Φεστιβάλ

Λογοκριτικά περιστατικά

10-07-1958
Απαγόρευση σε εκπροσώπους του ελληνικού κινηματογράφου και του Τύπου να μεταβούν στο 11ο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Κάρλοβυ Βάρυ
Αιτιολογία: Πολιτική
Είδος λογοκρισίας: Απαγόρευση εξόδου από τη χώρα | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία

Περιγραφή

Τον Ιούλιο του 1958 η Ελλάδα συμμετείχε στο 11ο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Κάρλοβυ Βάρυ με την ταινία ΤΟ ΑΜΑΞΑΚΙ (Ντίνος Δημόπουλος, 1957) της Φίνος Φιλμ, χωρίς όμως την παρουσία της ελληνικής αντιπροσωπείας. Με απόφαση της Κυβέρνησης Καραμανλή και με εντολή του υφυπουργού Ασφαλείας κ. Καλαντζή οι αρχές αρνήθηκαν να χορηγήσουν διαβατήριο στην πρωταγωνίστρια της ταινίας Αντιγόνη Βαλάκου και στους εκπροσώπους του Τύπου που θα κάλυπταν δημοσιογραφικά το Φεστιβάλ, ανάμεσά τους και στον Κώστα Σταματίου, τον κριτικό κινηματογράφου της εφημερίδας Η Αυγή. Επίσης ανακλήθηκαν τα διαβατήρια του σκηνοθέτη της ταινίας Ντίνου Δημόπουλου και του παραγωγού Βασίλη Λαμπίρη, ο οποίος θα επισκεπτόταν την Τσεχοσλοβακία – και παρεμπιπτόντως το Φεστιβάλ – για επιχειρηματικούς σκοπούς. Παρά τις έντονες αντιδράσεις των ενδιαφερόμενων και τα διαβήματα ακόμα και στον Πρωθυπουργό, στο Φεστιβάλ παραβρέθηκε τελικά μόνο ο Φιλοποίμην Φίνος. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα προηγούμενα χρόνια η εκπροσώπηση της Ελλάδας στο συγκεκριμένο Φεστιβάλ δεν αντιμετώπισε προβλήματα. Ωστόσο, η απαγόρευση εξόδου από τη χώρα – ή αντίστροφα εισόδου σε αυτή – σε εκπροσώπους του πνεύματος και του πολιτισμού ήταν πάγια πρακτική των ελληνικών Κυβερνήσεων εκείνη την εποχή για να ελέγχουν τις πολιτιστικές επαφές της Ελλάδας με τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες.

Το συγκεκριμένο γεγονός, όπως και η απαγόρευση πραγματοποίησης της Εβδομάδας Ανατολικογερμανικών Ταινιών τον Απρίλιο του 1959, μαζί με άλλες απαγορεύσεις πολιτιστικών ανταλλαγών με τις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ και την Κίνα, συμπεριλήφθηκε στο υπόμνημα της ΕΔΑ προς τη Σύνοδο του Συμβουλίου της Διακοινοβουλευτικής Ενώσεως, που έλαβε χώρα στην Αθήνα τον Απρίλιο του 1960. Το υπόμνημα αφορούσε την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα, την πλημμελή λειτουργία των κοινοβουλευτικών θεσμών και την παρεμπόδιση της ανάπτυξης πολιτιστικών σχέσεων με άλλες χώρες (Τάσος Τρίκκας 2009: 770-1).

Μαρία Χάλκου

Πηγές – Βιβλιογραφία

  • Η Αυγή 11-17/7/1958
  • Τρίκκας Τάσος (2009), ΕΔΑ: 1951-1967, Το νέο πρόσωπο της Αριστεράς, τ. Β, Αθήνα: Θεμέλιο, σελ. 770-1.

Δημοσιεύσεις CIVIL

  • Chalkou Maria (2021), “Eastern European cinemas, Greek film culture and cross-border exchange in the 1950s and 1960s: Movies, festivals, co-productions and state censorship”, στο Eleni Sideri (επιμ.) Cultural Neighbourhoods and Coproductions in South East Europe and Beyond, 4th Conference on Contemporary Greek Film Cultures, Thessaloniki: University of Macedonia Press, σελ. 31-55.