Εβδομάδα Ανατολικογερμανικού Κινηματογράφου (14-20 Μαρτίου 1977)

Κατηγορία: Κινηματογράφος > Κιν/φικές εκδηλώσεις

Έτος:	1977
Χώρα:	Λ.Δ. Γερμανίας
Είδος:	Κινηματογραφική Εβδομάδα | Κινηματογραφικό Αφιέρωμα

Λογοκριτικά περιστατικά

12-03-1977

Απαγόρευση Εβδομάδας Ανατολικογερμανικού Κινηματογράφου Αιτιολογία: Πολιτική Είδος λογοκρισίας: Απαγόρευση | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία

Περιγραφή

Η Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφοριών του Υπουργείου Προεδρίας και το Υπουργείο Εξωτερικών απαγόρευσαν την Εβδομάδα Ανατολικογερμανικού Κινηματογράφου που είχε προγραμματιστεί στην Αθήνα, στον κινηματογράφο Αλκυονίς, για το διάστημα 14-20 Μαρτίου 1977. Η Εβδομάδα, ένα αφιέρωμα στους ντοκιμαντερίστες Βάλτερ Χαϊνόφσκι και Γκέρχαρντ Σόυμαν, ήταν διοργάνωση της Αλκυονίδας και του Συνδέσμου Φιλίας Ελλάδας-Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Ως αιτίες της απαγόρευσης παρουσιάστηκαν: (α) ότι η Ανατολική Γερμανία δεν είχε καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, (β) ότι η Ελλάδα δεν διατηρούσε επίσημες μορφωτικές σχέσεις με την Ανατολική Γερμανία και (γ) διαδικαστικές παρατυπίες. Ο υφυπουργός Προεδρίας Παναγιώτης Λαμπρίας, μάλιστα, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου για την παρακράτηση των ταινιών στη Γενική Γραμματεία Τύπου ισχυρίστηκε ότι η διεύθυνση του κινηματογράφου Αλκυονίς δεν είχε υποβάλλει αίτημα για τη χορήγηση αδειών στις ταινίες.

Ο αντίλογος που διατυπώθηκε δημόσια υποστήριξε ότι δεν υφίστατο θέμα μορφωτικών σχέσεων καθώς οι προγραμματισμένες ταινίες δεν εισήχθηκαν μέσω της πρεσβείας της Ανατολικής Γερμανίας, αλλά αγοράστηκαν από το γραφείο εκμετάλλευσης ταινιών της Αλκυονίδας. Αντίστοιχα, η εκδήλωση δεν αφορούσε δραστηριότητα της πρεσβείας, αλλά οργανώθηκε από δύο ανεξάρτητους φορείς. Επισημάνθηκε επίσης το γεγονός ότι τόσο στη μεταπολίτευση όσο και προηγούμενα είχαν προβληθεί ανατολικογερμανικές ταινίες χωρίς προβλήματα στην αδειοδότησή τους. Πιο συγκεκριμένα, τον Απρίλιο του 1975, στον ίδιο κινηματογράφο, είχε οργανωθεί εβδομάδα ταινιών της Ανατολικής Γερμανίας ενώ, μεταπολιτευτικά, στις αίθουσες προβλήθηκαν απρόσκοπτα δύο μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ των ίδιων δημιουργών με θέμα τη Χιλή (π.χ. ΤΟ ΛΕΥΚΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ - El Golpe blanco/Der weiße Putsch, 1975). Οι υπεύθυνοι της Αλκυονίδας διέψευσαν τις αιτιάσεις περί μη αιτήματος χορήγησης άδειας απειλώντας με εξώδικο τη Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφοριών και ζητώντας επίσημες αποφάσεις και έγγραφη αιτιολόγηση της απαγόρευσης για την οποία είχαν ενημερωθεί προφορικά. Με δεδομένο επίσης ότι η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας ήταν αυτή που δεν είχε ανταποκριθεί στις πολεμικές αποζημιώσεις, το όλο θέμα θεωρήθηκε διπλωματική γκάφα.

Οι Χαϊνόφσκι και Σόυμαν, που είχαν προγραμματίσει να παραστούν στις προβολές, έλαβαν βίζα και ταξίδεψαν στην Αθήνα. Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν κατηγόρησαν την ελληνική κυβέρνηση για υποστήριξη του διεθνούς ιμπεριαλισμού, ο οποίος στηλιτεύεται από τις ταινίες, προσπάθεια να γίνει αρεστή στη Δυτική Γερμανία – είναι αξιοσημείωτο ότι στο προγραμματισμένο ντοκιμαντέρ ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ ΕΝΟΣ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥ (1966) πρωταγωνιστεί ένας πρώην Ναζί – και για παραβίαση βασικών διατάξεων της συμφωνίας του Ελσίνκι για την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών. Μίλησαν επίσης για ενδεχόμενη εμπλοκή της αμερικανικής πρεσβείας λόγω της ταινίας ΜΠΑΪ ΜΠΑΪ ΧΟΥΗΛΑ (1971) που αναφέρεται στην εκκένωση της αμερικανικής αεροπορικής βάσης στη Λιβύη.

Η απαγόρευση αιφνιδίασε την Αλκυονίδα που αναγκάστηκε να κλείσει ολόκληρη την προγραμματισμένη εβδομάδα. Η Εταιρία Σκηνοθετών Ελληνικού Κινηματογράφου και Τηλεοράσεως εξέδωσε σχετική ανακοίνωση, ενώ το όλο θέμα συζητήθηκε και στη Βουλή όπου υπέβαλαν ερωτήσεις το ΚΚΕ και ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Απόστολος Κακλαμάνης. Αργότερα, ωστόσο, οι ταινίες του αφιερώματος προβλήθηκαν μεμονωμένα στους κινηματογράφους.

Οι προγραμματισμένες ταινίες αναλυτικά ήταν οι εξής:

• ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ – Vietnam 1: Die Teufelsinsel Devil's Island (Walter Heynowski, Gerhard Scheumann, 1976)

• Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΜΕ ΤΙΣ ΜΟΥΜΙΕΣ – Der Krieg der Mumien (Walter Heynowski, Gerhard Scheumann, 1974)

• ΕΝΟΣ ΛΕΠΤΟΥ ΣΚΟΤΑΔΙ ΔΕΝ ΜΑΣ ΤΥΦΛΩΝΕΙ – Eine Minute Dunkel macht uns nicht blind (Peter Hellmich, Walter Heynowski, Gerhard Scheumann, 1976)

• ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ ΕΝΟΣ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥ – Der lachende Mann - Bekenntnisse eines Mörders (Walter Heynowski, Gerhard Scheumann, 1966)

• ΡΕΜΙΓΚΤΟΝ 12 – Remington Cal. 12 (Walter Heynowski, Gerhard Scheumann, 1972)

• ΨΑΛΜΟΣ 18: ΔΕΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΧΟΥΝΤΑ – Psalm 18 (Walter Heynowski, Gerhard Scheumann, 1974)

• ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΡΩΜΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ

• ΜΠΑΪ ΜΠΑΪ ΧΟΥΗΛΑ – Bye-Bye Wheelus (Walter Heynowski, Gerhard Scheumann, 1971)

• ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟ ΒΙΕΤΝΑΜ – 400 cm3 (Walter Heynowski, 1966)

• ΚΟΜΜΑΝΤΟ 52 – Kommando 52 (Walter Heynowski, 1965)

Ένα παρόμοιο περιστατικό απαγόρευσης Εβδομάδας Ανατολικογερμανικών Ταινιών είχε συμβεί στην Αθήνα τον Απρίλιο του 1959.

Μαρία Χάλκου

Πηγές – Βιβλιογραφία

• Ριζοσπάστης 12-29/3/1977
• Σύγχρονος Κινηματογράφος, τ. 13-14, Μάρτιος-Ιούλιος ’77, σελ. 8

Εικόνες – Αρχειακό υλικό