Κατηγορία:
Κινηματογράφος
>
Ξένες ταινίες
Λογοκριτικά περιστατικά
|
11-04-1975
|
Εισαγγελική παρέμβαση και δικαστική δίωξη της ταινίας ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ (Just Jaeckin, 1974)
|
|
18-04-1975
|
Απαγόρευση της ταινίας ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ (Just Jaeckin, 1974)
|
|
1981
|
Εκ νέου δικαστική δίωξη της ταινίας ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ (Just Jaeckin, 1974)
|
Περιγραφή
Πρόκειται για μια από τις επιδραστικότερες ταινίες στην ιστορία του ερωτικού κινηματογράφου, η οποία γέννησε δεκάδες συνέχειες και μιμητές, ενώ προκάλεσε και ιδιαίτερα έντονες αντιδράσεις όταν κυκλοφόρησε. Βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Emmanuelle Arsan (1967), η ταινία κυκλοφόρησε στη Γαλλία το 1974 –όπου και προβλήθηκε χωρίς λογοκρισία, όπως και στις ΗΠΑ, σε αντίθεση με πολλές άλλες χώρες. Η ταινία θεωρείται τομή ως προς την υψηλού επιπέδου παραγωγή της δεδομένου του είδους της, ενώ πρωτοποριακή θεωρείται και η στόχευσή της να θέσει στο επίκεντρο τη γυναικεία απενοχοποιημένη σεξουαλική επιθυμία –αν και πρέπει να επισημανθεί πως εμπεριέχει και ορισμένα προβληματικά στοιχεία, όπως η απεικόνιση βιασμού. Στην Ελλάδα η ταινία άρχισε να προβάλλεται στις 31 Μαρτίου 1975 σε 13 κινηματογράφους, μετά από εκτεταμένη διαφήμιση, και έκοψε 300.000 εισιτήρια μέσα σε μόλις μια εβδομάδα. Οι αντιδράσεις ήταν άμεσες: πέρα από την ομοβροντία ηθικού πανικού στις σελίδες των εφημερίδων –ανάμεσα στις οποίες και ο Ριζοσπάστης, που χαρακτήρισε την ταινία ένα πορνογραφικό ρατσιστικό «ηλίθιο κατασκεύασμα» το οποίο εξυμνούσε τη γαλλική αστική τάξη– και την αντίδραση σωματείων όπως η Χριστιανική Ένωσις Επιστημόνων, στις 2 Απριλίου ο πρόεδρος της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Συλλόγων Γονέων Μαθητών Ελλάδος απέστειλε τηλεγράφημα στον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή, στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Γεώργιο Μαύρο, στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Παπανδρέου, στον Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ και σε αρκετούς υπουργούς, με το οποίο διαμαρτυρόταν έντονα για την εξασφάλιση άδειας προβολής της ταινίας. Στις 11 Απριλίου, μετά από εισαγγελική εντολή, οδηγήθηκαν στο Αυτόφωρο Τριμελές Πλημμελειοδικείο ο εισαγωγέας, Βίκτωρ Μιχαηλίδης, και οι αιθουσάρχες που πρόβαλλαν την ταινία. Την επομένη ξεκίνησε η δίκη με κατηγορία την παράβαση του νόμου «περί ασέμνων», καθώς η ταινία θεωρήθηκε «τορπίλη για την ελληνική οικογένεια». Στη δίκη κλήθηκαν να καταθέσουν τα μέλη των Επιτροπών Ελέγχου Κινηματογραφικών Ταινιών, καθώς και, ως εμπειρογνώμονες, καθηγητές πανεπιστημίων και άνθρωποι των γραμμάτων. Στις 16 Απριλίου διοργανώθηκε ειδική προβολή, ώστε να σχηματίσουν προσωπική άποψη τα μέλη του δικαστηρίου, ο εισαγγελέας, οι δικηγόροι και οι δικαστικοί ρεπόρτερ. Αν και οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν, καθώς τους είχε δοθεί άδεια προβολής από τις αρμόδιες επιτροπές, η ταινία απαγορεύθηκε. Η ίδια μοίρα επιφυλάχθηκε και στη δεύτερη ταινία της σειράς, ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ ΙΙ, Η ΑΝΤΙΠΑΡΘΕΝΑ (Francis Giacobetti, 1975), η οποία το 1978 απαγορεύθηκε με εισαγγελική εντολή, παρόλο που είχε λάβει άδεια προβολής από τις αρμόδιες επιτροπές. Το 1981, ο εισαγωγέας Β. Μιχαηλίδης, αποπειράθηκε να προβάλει ξανά την πρώτη ταινία, με αποτέλεσμα την αντίδραση των ίδιων σωματείων και την εκ νέου δικαστική δίωξή του.
Χρήστος Τριανταφύλλου
Πηγές – Βιβλιογραφία
- Η Αυγή, 29/3/1978.
- Ελευθεροτυπία, 26/1/1982.
- Τα Νέα, 29/3/1978.
- Ριζοσπάστης, 1/4/1975.
- Κώστας Κατσάπης, «Εμμανουέλα: Μια ‘άτακτη Γαλλιδούλα’ στη συγκυρία της Μεταπολίτευσης», στο Πηνελόπη Πετσίνη-Δημήτρης Χριστόπουλος (επιμ.), Λεξικό λογοκρισίας στην Ελλάδα. Καχεκτική Δημοκρατία, Δικτατορία και Μεταπολίτευση, Αθήνα, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2018, σ. 345-348.
- Κώστας Κατσάπης, «’Θα κλάψουν γυναίκες εξαιτίας της’: Η περίπτωση της ταινίας Εμμανουέλα στη συγκυρία της Μεταπολίτευσης», στο Πηνελόπη Πετσίνη-Δημήτρης Χριστόπουλος (επιμ.), Η λογοκρισία στην Ελλάδα, Αθήνα, Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, 2016, σ. 43-51.
Εικόνες – Αρχειακό υλικό
