Η ΔΙΚΗ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ (Θεοδόσης Θεοδοσόπουλος, 1981)
Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ελληνικές ταινίες
| Αγγλικός τίτλος: | The Trial of the Junta |
|---|---|
| Σκηνοθεσία: | Θεοδόσης Θεοδοσόπουλος |
| Έτος α’ προβολής: | 1981 |
| Είδος: | Ντοκιμαντέρ |
| Παραγωγή: | Χρήστος Μάγκος |
| IMDb: | https://www.imdb.com/title/tt0255935/ |
Λογοκριτικά περιστατικά
| 27-03-1981 |
Απαγόρευση προβολής της ταινίας Η ΔΙΚΗ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ (Θεοδόσης Θεοδοσόπουλος, 1981)
|
Περιγραφή
Στις αρχές του 1981, η Πρωτοβάθμια Επιτροπή Ελέγχου ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΕ την προβολή του ντοκιμαντέρ Η ΔIΚΗ ΤΗΣ ΧΟYΝΤΑΣ του Θεοδόση Θεοδοσόπουλου, θεωρώντας ότι «αναζωπυρώνει τα πολιτικά πάθη» και μπορεί να «επιφέρει διατάραξιν της δημόσιας τάξεως» για μια σειρά από λόγους τους οποίους παρέθεσε αναλυτικά:
1. Διότι εμφανίζονται πολιτικά πρόσωπα – ο Ιωάννης Μεταξάς, ο Άρης Βελουχιώτης, ο Στέφανος Σαράφης.
2. «Παρεμβάλλονται σκηναί από τη γαλλική ταινία ‘Ζ’ εις την οποίαν γίνεται κινηματογραφική αναπαράστασις της δολοφονίας του Γ. Λαμπράκη, σκηναί απ' τα συλλαλητήρια του Ιουλίου 1965, η κηδεία του Σωτηρίου Πέτρουλα».
3. «Γίνεται [...] αναφορά της αφηγήτριας της ταινίας εις την Μακρόνησον, ενώ λέγει αυτή ότι ‘Η ιστορία μας γράφεται επί σαράντα χρόνια τώρα σε φυλακές και ξερονήσια...’, ότι η Δικτατορία της 21ης Απριλίου είναι ‘η Στρατιωτική Δικτατορία της δεξιάς’ και άλλα τοιαύτα».
4. «Γίνεται αφήγησις ότι κατά το έπος του ελληνογερμανικού πολέμου οι Έλληνες γερμανόφιλοι στρατηγοί παρέδοσαν τα όπλα στους χιτλερικούς, ότι ο ελληνικός στρατός δεν επολέμησεν εις την Μέσην Ανατολήν αλλά εσκότωνε τον καιρό του σε παρελάσεις και παιχνίδια».
5. Δεν περιορίζεται στην περίοδο 1967-1974, αλλά «ανατρέχει στο παρελθόν και αναμοχλεύει τα πολιτικά πάθη».
6. Χλευάζει τον ελληνικό στρατό με τον ισχυρισμό ότι δεν πολεμούσε στη Μέση Ανατολή αλλά «έπαιζε».
7. Συνδέει το πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνου Καραμανλή, με τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη.
8. Παρουσιάζει «με σκόπιμη μεροληψία πολλά από τα προ του ’67 πολιτικά γεγονότα».
9. «Πλείστες όσες σκηνές εξάλλου από τα προ του 1967 γεγονότα αποβλέπουν στην προπαγάνδισιν ορισμένων εκλογικών και κομματικών θέσεων, πράγμα που απαγορεύεται από τον εκδοθέντα επί κυβερνήσεως Θεμιστοκλή Σοφούλη-Γ. Καφαντάρη αναγκαστικό νόμο 942/46 περί λήψεως μέτρων προς κατευνασμόν των πολιτικών παθών».
Προκειμένου να αποδείξει ότι η απαγόρευση δεν έχει ιδεολογικό πρόσημο αλλά γίνεται στα πλαίσια της προσπάθειας να διαγραφεί το παρελθόν συνολικά στο όνομα της εθνικής ενότητας, η Επιτροπή διευκρίνισε επίσης ότι βάσει του ίδιου νόμου (ΑΝ 942/46) «έχουν αρμοδίως απορριφθεί κατά το πρόσφατο παρελθόν αιτήσεις για το γύρισμα ταινιών με θέματα: α) Την σφαγή από τούς κομμουνιστές τού 5/42 τάγματος Ψαρρού, β) Τις σφαγές από τους κομμουνιστές στο Περιστέρι, στην Ούλεν και αλλού κατά τα Δεκεμβριανά, και γ) την δολοφονία του Χρήστου Λαδά.» «Η επιτροπή μας», κατέληγε «δεν θα απαγόρευε την προβολή της ταινίας αυτής, αν πραγματικά αναφερόταν στην περίοδο από 21 Απριλίου 1967 μέχρι της δίκης της χούντας, όπως είναι και ο τίτλος της ταινίας».
Μετά τις διαμαρτυρίες του σκηνοθέτη, η υπόθεση πήρε μεγάλη δημοσιότητα. Τα έντυπα της Αριστεράς ισχυρίστηκαν πως η εθνική συμφιλίωση που ευαγγελίζεται η κυβερνητική παράταξη είναι υποκριτική, καθώς όχι μόνο εξακολουθεί να βιάζει την ιστορική μνήμη αλλά είναι και εις βάρος της απόδοσης δικαιοσύνης. «Ο ελληνικός πλουραλισμός της αμαρτωλής και χιλιοφαρισαίας Δεξιάς επιτρέπει αναφορές μόνο σε κείνα τα ιστορικά στοιχεία που δεν σκαλίζουν τη βρώμικη φωλιά της», έγραφε ο Ριζοσπάστης. Αντίθετα, η Καθημερινή μίλησε για «συρραφή ‘ντοκυμανταίρ’» που θα έπρεπε να έχουν τίτλο «η Δική της Δεξιάς» και διαμαρτυρήθηκε: «Δεν ήταν αυτή η ιστορία της Ελλάδας των τελευταίων ετών. Όλο κινήματα, προδοσίες, εγκλήματα, ήττες, δικτατορίες, γελοιότητες, με μόνες σπάνιες αναλαμπές, πού όλες ανεξαιρέτως προήρχοντο μόνο από την μια παράταξη».
Η ταινία παραπέμφθηκε στη Δευτεροβάθμια επιτροπή της Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, η οποία επίσης απαγόρευσε «παμψηφεί και ομόφωνα» την προβολή της.
Πηνελόπη Πετσίνη
Πηγές – Βιβλιογραφία
- Γιώργος Ανδρίτσος, «Η Δίκη της Χούντας» στο Π. Πετσίνη και Δ. Χριστόπουλος (επιμ.) Λεξικό Λογοκρισίας στην Ελλάδα: Καχεκτική δημοκρατία - δικτατορία - μεταπολίτευση, Αθήνα: Καστανιώτης 2018.
- Η Καθημερινή, 9/4/1981.
- Ριζοσπάστης, 20/6/1981.
- Ριζοσπάστης, 21/6/1981.
- ΚΙΝ/ΦΙΚΑ ΤΕΤΡΑΔΙΑ, τεύχος 2-3 (Ιουλ- Σεπτ ‘81).
Δημοσιεύσεις CIVIL
- Πηνελόπη Πετσίνη: «Από τον ‘κατευνασμό των πολιτικών παθών’ στη ‘Δεξιά κουλτούρα’: Μάχες της μνήμης και πολιτική λογοκρισία στη Μεταπολίτευση», Αρχειοτάξιο 22, Νοέμβριος 2020.
