ΑΘΗΝΑ Χ Ψ Ξ (Δημήτρης Κολλάτος, 1962)

Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ελληνικές ταινίες

Αγγλικός τίτλος: Athens Khi Psi Xi
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Κολλάτος
Έτος α’ προβολής: 1962
Είδος: Μικρού μήκους | Ντοκιμαντέρ | Μυθοπλασία
Παραγωγή: Λία Καρυώτου
IMDb: https://www.imdb.com/title/tt1066405/

Λογοκριτικά περιστατικά

1968
Απαγόρευση της μικρού μήκους ταινίας ΑΘΗΝΑ Χ Ψ Ξ (Δημήτρης Κολλάτος, 1962)
Αιτιολογία: Πολιτική | Προσβολή του ονόματος του δικτάτορα Παπαδόπουλου
Χαρακτηρισμός: ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΕΑ
Είδος λογοκρισίας: Απαγόρευση | Φημολογούμενη λογοκρισία | Θεσμική λογοκρισία | Κατασταλτική λογοκρισία

Περιγραφή

Το ΑΘΗΝΑ Χ Ψ Ξ (1962) είναι το κινηματογραφικό ντεμπούτο του Δημήτρη Κολλάτου. Κέρδισε το α΄ βραβείο ταινίας μικρού μήκους στην Γ΄ Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου, επαινέθηκε από την κριτική και – σύμφωνα με τον δημιουργό του – προβλήθηκε επί 17 βδομάδες στον κινηματογράφο Άστυ πριν από την έναρξη των προγραμματισμένων ταινιών μεγάλου μήκους. Συνδυάζοντας στοιχεία μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, παρακολουθεί την περιπλάνηση μιας νεαρής Γαλλίδας στην Αθήνα. Τα γυαλιά της Γαλλίδας σπάνε κι εκείνη αντικρίζει μια πόλη διαφορετική από την τουριστική Αθήνα, άναρχη και χαοτική, γεμάτη ζωντάνια και αντιφάσεις. Ο Κολλάτος σε συνέντευξή του περιγράφει πώς η ταινία ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΗΚΕ μέσα στη Χούντα:

«Έγινε κάτι ωραίο με το ΑΘΗΝΑ Χ Ψ Ξ. Ήταν η μόνη μου ταινία που δεν είχε απαγορευτεί ποτέ. Στη Χούντα, στη Δικτατορία, λοιπόν, δεν είχε απαγορευτεί, κι εγώ έφυγα [στο εξωτερικό] και μου ζητήσαν να το παίξουν στο κολλέγιο. Και μετά την προβολή στο κολλέγιο Ψυχικού – εγώ ήμουν μαθητής της τάξης του ’57 του κολλεγίου – απαγορεύτηκε. Παίρνω, λοιπόν, τον Ζητρίδη που ήταν τότε στην Προεδρία και του λέω: «Μα γιατί απαγορεύτηκε το ΑΘΗΝΑ Χ Ψ Ξ; Τι έχει το ΑΘΗΝΑ Χ Ψ Ξ;». Μου λέει: «Είσαι τρελός, δεν είδες τι έχει; Παραλίγο να χάσω τη θέση μου». Τι είχε; Μια σκηνή που ήθελα να δείξω πώς ο Έλληνας πιστεύει στον εαυτό του. Ο πιο ασήμαντος. Και βουτάει ένας έναν άλλο, τον τράβαγε από τη φανέλα και τον ταρακούνησε και του ’λεγε «Ξέρεις πώς με λένε εμένα ρε; Πα-πα-δό-που-λο!». Παπαδόπουλος, αυτό το ασήμαντο όνομα, και αυτός ο ασήμαντος άνθρωπος είχε γίνει πανίσχυρος και τον τρέμαμε όλοι. Ας κάναμε τους ήρωες τότε. Έτσι απαγορεύτηκε και το ΑΘΗΝΑ Χ Ψ Ξ, αφού είχε γίνει μια βραδιά στο κολλέγιο Ψυχικού καταπληκτική, είχαν σηκωθεί οι μαθητές, ουρλιάζαν, χειροκροτούσαν, χαλασμός».

Το συγκεκριμένο περιστατικό είναι ενδεικτικό της αλλαγής πρόσληψης μιας ταινίας ανάλογα με την εποχή και τη συγκυρία. Βλ. επίσης: ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ (Ροβήρος Μανθούλης, 1960).

Μαρία Χάλκου

Πηγές – Βιβλιογραφία

  • Συνέντευξη του Δημήτρη Κολλάτου στη Μαρία Χάλκου τον Σεπτέμβριο του 2007 στο πλαίσιο της έρευνας για το ντοκιμαντέρ Όνειρα Μικρού Μήκους (1960-1967), Παρασκήνιο, παραγωγή: ΕΡΤ/ Cinetic, σκηνοθεσία Νίκος Σταμπουλόπουλος και Μαρία Χάλκου, έρευνα: Μαρία Χάλκου, 2007.
  • Maria Chalkou (2008), Towards the creation of ‘quality’ Greek national cinema in the 1960s, PhD thesis, University of Glasgow.

Εικόνες – Αρχειακό υλικό