ΑΒΡΑΑΜ ΕΓΕΝΝΗΣΕ ΙΣΑΑΚ, ΙΣΑΑΚ ΕΓΕΝΝΗΣΕ ΙΑΚΩΒ, ΙΑΚΩΒ ΕΓΕΝΝΗΣΕ … (Γιώργος Πανουσόπουλος, 1967)

Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ελληνικές ταινίες

Αγγλικός τίτλος: Abraham Begat Isaac, Isaac Begat Jacob, Jacob Begat...
Σκηνοθεσία: Γιώργος Πανουσόπουλος
Έτος παραγωγής: 1967
Είδος: Μικρού μήκους | Μυθοπλασία
Παραγωγή: Γιώργος Πανουσόπουλος | Βασίλης Αλεξάκης
IMDb: https://www.imdb.com/title/tt1104756/

Λογοκριτικά περιστατικά

1967
Απόρριψη του σεναρίου της μικρού μήκους ταινίας ΑΒΡΑΑΜ ΕΓΕΝΝΗΣΕ ΙΣΑΑΚ, ΙΣΑΑΚ ΕΓΕΝΝΗΣΕ ΙΑΚΩΒ, ΙΑΚΩΒ ΕΓΕΝΝΗΣΕ … (Γιώργος Πανουσόπουλος, 1967)
Αιτιολογία: Παράλογο περιεχόμενο
Είδος λογοκρισίας: Απόρριψη | Λογοκρισία σεναρίου | Φημολογούμενη λογοκρισία | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία
Σεπτέμβριος 1967
Απόρριψη της μικρού μήκους ταινίας ΑΒΡΑΑΜ ΕΓΕΝΝΗΣΕ ΙΣΑΑΚ, ΙΣΑΑΚ ΕΓΕΝΝΗΣΕ ΙΑΚΩΒ, ΙΑΚΩΒ ΕΓΕΝΝΗΣΕ … (Γιώργος Πανουσόπουλος, 1967) από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης
Αιτιολογία: Πολιτική
Είδος λογοκρισίας: Απόρριψη από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης | Φημολογούμενη λογοκρισία | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία
1967–1974
Διακοπή προβολής της μικρού μήκους ταινίας ΑΒΡΑΑΜ ΕΓΕΝΝΗΣΕ ΙΣΑΑΚ, ΙΣΑΑΚ ΕΓΕΝΝΗΣΕ ΙΑΚΩΒ, ΙΑΚΩΒ ΕΓΕΝΝΗΣΕ … (Γιώργος Πανουσόπουλος, 1967)
Αιτιολογία: Παράνομη προβολή
Είδος λογοκρισίας: Διακοπή προβολής | Αστυνομική επέμβαση | Φημολογούμενη λογοκρισία | Θεσμική λογοκρισία | Κατασταλτική λογοκρισία

Περιγραφή

Η μικρού μήκους ΑΒΡΑΑΜ ΕΓΕΝΝΗΣΕ ΙΣΑΑΚ, ΙΣΑΑΚ ΕΓΕΝΝΗΣΕ ΙΑΚΩΒ, ΙΑΚΩΒ ΕΓΕΝΝΗΣΕ… είναι η πρώτη σκηνοθετική δουλειά του Γιώργου Πανουσόπουλου. Το σενάριο γράφτηκε «σε αυτόματη γραφή σαν του Εμπειρικού» από τον μελλοντικό συγγραφέα Βασίλη Αλεξάκη, ενώ τα γυρίσματα έγιναν στη δικτατορία κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας των δύο δημιουργών. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Αλεξάκη, το σενάριο κρίθηκε παράλογο και δεν έλαβε άδεια λήψης σκηνών, όμως αγνόησαν την απαγόρευση και γύρισαν την ταινία. Η υπόθεση, όπως την αφηγήθηκε ο ίδιος έχει ως εξής:

Ένας άνδρας «[κ]άθεται σε ένα τραπέζι τραπεζαρίας, ακριβώς σαν να είναι σπίτι του, και ακούει από ένα τρανζίστορ τον αγώνα Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού. Τον βλέπουμε επίσης να πλένει τα δόντια του. Περιμένει μια γυναίκα φυσικά, η οποία κάποτε έρχεται αλλά δεν αργεί να φύγει. Ο πρωταγωνιστής μας σχεδιάζει βηματισμούς πάνω στο τραπέζι με τον δείκτη και τον μέσο δάκτυλο, ενώ ακούγεται το εμβατήριο των αμερικανών πεζοναυτών, κατόπιν αυτοκτονεί μ’ ένα πλαστικό πιστόλι».

Ανακαλώντας τα γυρίσματα «σε κάτι νταμάρια, κοντά στο Γαλάτσι» (Αλεξάκης), ο Πανουσόπουλος αφηγείται:

«Ένα Σαββατοκύριακο του 1967 «δανειστήκαμε» (…) μια κάμερα και μερικά μέτρα φιλμ από την υπηρεσία του στρατού που υπηρετούσαμε τότε και ανεβήκαμε στα Τουρκοβούνια και αυτοσχεδιάσαμε μια ιστοριούλα δεκαπέντε λεπτών. Ήταν ένα 35άρι ασπρόμαυρο φιλμ σε Ιονεσκικό ύφος, του παραλόγου. Είχε πολλή πλάκα και θεωρήθηκε η πρώτη ελληνική underground ταινία. Ο τίτλος της ήταν βέβαια άσχετος με το περιεχόμενο. Υπήρχε ένας γαμπρός και μια νύφη και ένας ποδοσφαιριστής που του την κλέβει, και ενστικτωδώς και οι δύο άνδρες που χρησιμοποιήσαμε ως ηθοποιούς ήταν οι δύο εκφωνητές της Στρατιωτικής Τηλεόρασης».

Ο Πανουσόπουλος αναφέρει επίσης ότι η ταινία κόπηκε από το Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης επειδή υπήρχε «μια υπόγεια γελοιοποίηση του καθεστώτος». Προβλήθηκε όμως «σε ένα underground φεστιβάλ στο Κολωνάκι, όπου ήρθε η αστυνομία και τη σταμάτησε γιατί δεν είχε άδεια». Σύμφωνα με τον Αλεξάκη η ταινία ταξίδεψε «λαθραία στο εξωτερικό όπου έτυχε αρκετά καλής υποδοχής».

Μαρία Χάλκου

Πηγές – Βιβλιογραφία

  • Βασίλης Αλεξάκης (2005), «Συνδιαλέγεται με την ίδια τη ζωή», στο Δημήτρης Κερκινός (επιμ.), Γιώργος Πανουσόπουλος, Αθήνα: Αιγόκερως.
  • Γιώργος Πανουσόπουλος (2005), «Σχόλιο σκηνοθέτη», στο Μίμης Τσακωνιάτης (επιμ.), Γιώργος Πανουσόπουλος, Αθήνα: Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών.