The End. After Before (Blind Adam, 2021)

Κατηγορία: Εικαστικές Τέχνες > Ατομική έκθεση

Καλλιτέχνης: Blind Adam (Θάνος Κυριακίδης)
Επιμέλεια: Μαρία Μαραγκού
Έτος: 2021
Είδος: Εγκατάσταση | Μικτή τεχνική
Χώρος: Κατακόμβες Ρώσικης εκκλησίας
Τόπος: Αθήνα

Λογοκριτικά περιστατικά

Μάιος 2021
Ακύρωση της έκθεσης The End. After Before του εικαστικού Blind Adam
Αιτιολογία: Θρησκεία | Παγανισμός
Είδος λογοκρισίας: Ακύρωση | Κατασταλτική λογοκρισία

Περιγραφή

Η έκθεση έργων του εικαστικού Θάνου Κυριακίδη, γνωστού ως Blind Adam, θα εγκαινιαζόταν την Κυριακή 30 Μαΐου 2021 στον υπόγειο αρχαιολογικό χώρο της οδού Φιλελλήνων, κάτω από την Ρωσική εκκλησία, ο οποίος υπήρξε και κατακόμβη. Η έκθεση, που θα διοργανωνόταν με την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ, είχε την άδεια τόσο της Αρχιεπισκοπής όσο και της Εφορείας Αρχαιοτήτων, ενώ και η ίδια η Ρώσικη εκκλησία ήταν ενήμερη. Αυτή θα ήταν η δεύτερη φορά που θα χρησιμοποιούνταν ο υπόγειος χώρος για εκθεσιακούς σκοπούς. Η πρώτη, στις 28 Σεπτεμβρίου του 2015, ήταν μια έκθεση φωτογραφίας με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού για τον «άγνωστο πόλεμο» στην ανατολική Ουκρανία, που διοργάνωσαν ο Σύλλογος Dostoyevsky, το Δίκτυο Alternativa και η ομάδα αλληλεγγύης SaveDonbass.

Ωστόσο, λίγο πριν τα εγκαίνια ο υπεύθυνος ιερέας για τον ναό, Συνέσιος Βικτωράτος, ανακάλεσε την προφορική άδεια που είχε παραχωρήσει, κρίνοντας πως τα έργα είναι ανίερα και δεν συνάδουν με τον χώρο.

«Η ρωσική εκκλησία είχε δώσει από την αρχή τη συγκατάθεσή της για την έκθεση, έχοντας οι υπεύθυνοι δει ένα μεγάλο μέρος των έργων που θα συμμετείχαν σε αυτήν, καθώς και δείγμα δουλειάς του Blind Adam. Το έργο που προκάλεσε την αναστάτωση ήταν το φίδι» επισήμανε στην Αυγή η επιμελήτρια Μαρία Μαραγκού σημειώνοντας πως πρόκειται «για φαινόμενα σκοταδισμού, που δυστυχώς έχουν ξανασυμβεί». Η έκθεση είχε προγραμματιστεί να γίνει από τον Νοέμβριο της προηγούμενης χρονιάς και, λόγω κορωνοϊού, αναβλήθηκε για τον Φεβρουάριο όπου και πάλι ακυρώθηκε. Δύο μέρες πριν από τα εγκαίνια ο εικαστικός μετέφερε τα έργα στον χώρο για να στηθεί η έκθεση. «Ο ιερωμένος της ρωσικής εκκλησίας», περιγράφει ο Κυριακίδης, «μόλις είδε τα έργα, αρνήθηκε να τοποθετηθούν στον χώρο χαρακτηρίζοντάς τα σατανικά. Το φίδι είναι η πέτρα του σκανδάλου, το έργο με τον τίτλο “Μεταμόρφωσις”, ένα φίδι με κεφάλι δράκου. Ωστόσο αυτό που βλέπει κανείς είναι ένα γλυπτό που μοιάζει να του πέφτουν τα λέπια, σαν να βρίσκεται σε μια διαδικασία μεταμόρφωσης»:

Το φίδι συμβολίζει τον Απόλλωνα, είναι σαν μια προσφορά προς τον θεό, ενώ έχει να κάνει και με το σύμβολο του φιδιού μέσα στον χρόνο, σύμβολο ευφυΐας στην αρχαιότητα που ένωνε τον ουράνιο και τον επίγειο κόσμο.Εμπνεύστηκα αυτό το έργο επειδή ο χώρος συμβαίνει να ήταν ιερό του Απόλλωνα. Αργότερα έγινε ρωμαϊκά λουτρά, καταφύγιο για τους χριστιανούς στους διωγμούς και τον 11ο αιώνα χτίστηκε η ρώσικη εκκλησία. Τα υπόλοιπα έργα της έκθεσης είναι από δυο σειρές των τελευταίων τριών χρόνων και αφορούν τη σχέση του ανθρώπου με το θείο.

Με τη μεσολάβηση αρχαιολόγων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας έγιναν προσπάθειες να μεταπειστεί ο ιερέας, χωρίς ωστόσο αποτέλεσμα καθώς επέμεινε πως μέσα στα έργα υπάρχουν παγανιστικά στοιχεία. «Τα έργα που επιλέχθηκαν δεν συνάδουν με έναν χώρο λατρείας. Δεν θέλουμε να προσβάλλουμε την τέχνη ή τον καλλιτέχνη. Δεν γνωρίζω πολλά περί τέχνης, όμως όλα τα έργα είναι μαύρα και μοιάζουν με παγανιστά ξόανα. Καταλαβαίνω ότι προκαλέσαμε πρόβλημα και ζητούμε συγγνώμη για την αναστάτωση, αλλά το ποίμνιο μας είναι συντηρητικό και το έχουμε χρόνια. Δεν θέλουμε να το προκαλέσουμε εξαιτίας ορισμένων περαστικών που θα έμεναν δέκα λεπτά για να δουν την έκθεση», δήλωσε στα Νέα. «Πρόκειται σαφώς για μια πράξη λογοκρισίας», κατήγγειλε ο καλλιτέχνης. «Ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του για τον ρόλο αυτών των συστημάτων που θυμίζουν Μεσαίωνα. Δεν λειτουργούν. Πρέπει να κατεδαφιστούν. Ζούμε στον 21ο αιώνα».

Πηνελόπη Πετσίνη

Πηγές – Βιβλιογραφία

  • Η Αυγή, 01/06/2021
  • Τα Νέα, 31/05/2021

Εικόνες – Αρχειακό υλικό