…ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΠΛΟΙΟ (Αλέξης Δαμιανός, 1966)

Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ελληνικές ταινίες

Αγγλικός τίτλος: Cornerstone | To the Ship | Until the Ship Sails
Σκηνοθεσία: Αλέξης Δαμιανός
Έτος α’ προβολής: 1966
Είδος: Κοινωνική | Δράμα | Σπονδυλωτή
Παραγωγή: Πορεία
IMDb: https://www.imdb.com/title/tt0200855/

Λογοκριτικά περιστατικά

05-02-1967
Άρνηση χορήγησης άδειας προβολής στο Φεστιβάλ των Καννών στην ταινία …ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΠΛΟΙΟ (Αλέξης Δαμιανός, 1966)
Αιτιολογία: Αισθητική | Πολιτική
Είδος λογοκρισίας: Μη χορήγηση άδειας προβολής σε Φεστιβάλ του εξωτερικού | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία
01-02-1968
Επανεξέταση και αλλαγή «τίτλων αρχής» της ταινίας …ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΠΛΟΙΟ (Αλέξης Δαμιανός,1966)
Αιτιολογία: Πολιτική | Αλλοίωση ελληνικής γλώσσας
Χαρακτηρισμός: ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ
Είδος λογοκρισίας: Λογοκρισία τίτλων | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία

Περιγραφή

Το …ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΠΛΟΙΟ είναι η πρώτη σκηνοθετική δουλειά του Αλέξη Δαμιανού ως κινηματογραφιστή, που μαζί με μια σειρά άλλων ανεξάρτητων, κοινωνικά αιχμηρών και καλλιτεχνικά προσανατολισμένων ταινιών που προβλήθηκαν στο 7ο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη, έδωσε ελπίδες για την εμφάνιση ενός «νέου» κινηματογράφου στην Ελλάδα.

Ωστόσο, η αρμόδια επιτροπή, πιθανώς ενοχλημένη από το περιεχόμενο των ταινιών, αλλά επικαλούμενη το χαμηλό καλλιτεχνικό τους επίπεδο, απεφάνθη ότι καμία ελληνική ταινία – ανάμεσά τους και το …ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΠΛΟΙΟ – δεν ήταν άξια να εκπροσωπήσει τη χώρα στο Φεστιβάλ των Καννών, απόφαση που προκάλεσε την αντίδραση των κινηματογραφιστών και διαμαρτυρίες στον Τύπο (βλ. ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΕ ΠΡΟΣΩΠΟ [Ροβήρος Μανθούλης, 1966]). Με παρέμβαση του περιοδικού Ελληνικός Κινηματογράφος, το …ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΠΛΟΙΟ έλαβε πρόσκληση παρουσίασης στην επιτροπή πρόκρισης της Εβδομάδος Διεθνούς Κριτικής του Φεστιβάλ των Καννών και έγινε δεκτό στο 3ο Διεθνές Φεστιβάλ Νέου Κινηματογράφου του Πέζαρο όπως και στο 3ο Διεθνές Φεστιβάλ Νέου Κινηματογράφου της Ιέρ, όπου προβλήθηκε την ημέρα του πραξικοπήματος των Συνταγματαρχών (21 Απριλίου του 1967) και βραβεύτηκε με το βραβείο καλύτερης ξένης ταινίας.

Στη διάρκεια της δικτατορίας, τον Φεβρουάριο του 1968, η αρμόδια επιτροπή, προκειμένου να δώσει άδεια προβολής στο …ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΠΛΟΙΟ, απαίτησε:

Νά περικοπή ή αντικατασταθή η εισαγωγή της ταινίας εις ην χρησιμοποιούνται λέξεις άνευ τόνων και κύρια ονόματα άνευ αρχικών κεφαλαίων γραμμάτων.

Οι αλλαγές ζητήθηκαν βάσει εγγράφου του Γενικού Επιτελείου Στρατού (Γ.Ε.Σ.) – υπ. αριθ. Φ. 120.5./97/246943 – που θεωρούσε ότι η απουσία τόνων και πνευμάτων σε κείμενα με πεζά γράμματα αποτελούσε μέρος της ευρύτερης κομμουνιστικής προπαγάνδας που επιχειρούσε να αλλοιώσει την ελληνική γλώσσα και να αποκόψει το κοινό από τις ελληνοχριστιανικές παραδόσεις. Σήμερα οι τίτλοι της ταινίας εμφανίζονται με πεζά και χωρίς τόνους και πνεύματα, γεγονός που δημιουργεί τη βάσιμη εικασία ότι ο Δαμιανός τελικά αγνόησε τη λογοκριτική απόφαση. (Βλ. επίσης ΨΩΜΙ ΓΙΑ ΕΝΑ ΔΡΑΠΕΤΗ [Κώστας Ασημακόπουλος,1967] και ΕΚΠΟΜΠΗ [Θόδωρος Αγγελόπουλος,1968]).

Μαρία Χάλκου

Πηγές – Βιβλιογραφία

  • ΓΑΚ – Κ.Υ., Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, Αρχείο αδειών ταινιών.
  • Δημοκρατική Αλλαγή, 6/2/967, 13/2/1967.
  • Ελληνικός Κινηματογράφος, τεύχος 5, Μάρτιος 1967.

Εικόνες – Αρχειακό υλικό