ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΓΕΝΝΑΙΩΝ (Ντίμης Δαδήρας, 1959)
Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ελληνικές ταινίες
| Αγγλικός τίτλος: | The Braves’ Island |
|---|---|
| Σκηνοθεσία: | Ντίμης Δαδήρας | (ως Δημήτρης Δαδήρας) |
| Έτος α’ προβολής: | 1959 |
| Είδος: | Ιστορική | Αντιστασιακή |
| Παραγωγή: | Ολύμπια Φιλμ |
| IMDb: | https://www.imdb.com/title/tt0203742/ |
Λογοκριτικά περιστατικά
| 05-09-1959 |
Περιορισμός σκηνής της ταινίας ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΓΕΝΝΑΙΩΝ (Ντίμης Δαδήρας, 1959)
| ||||||
| 15-10-1959 |
Αίτημα από τη Γερμανική Πρεσβεία απαγόρευσης της ταινίας ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΓΕΝΝΑΙΩΝ (Ντίμης Δαδήρας, 1959)
| ||||||
| 04-03-1969 |
Επανεξέταση και περικοπή τραγουδιού της ταινίας ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΓΕΝΝΑΙΩΝ (Ντίμης Δαδήρας, 1959)
|
Περιγραφή
ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΓΕΝΝΑΙΩΝ (1959) διαδραματίζεται στην Κρήτη και αποτελεί μια από τις ταινίες που σηματοδοτούν την επιστροφή του θέματος της Αντίστασης στον ελληνικό κινηματογράφο μετά από τη σύντομη άνθισή του στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια και την αισθητή κάμψη του στο μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 1950. Το φθινόπωρο του 1959, εποχή που προβλήθηκε η ταινία, στην επικαιρότητα βρισκόταν έντονες αντιπαραθέσεις για ζητήματα γύρω από την Κατοχή και τις σχέσεις της Ελλάδας με τη Γερμανία. Στη Βουλή διεξαγόταν η συζήτηση για το νομοσχέδιο περί αμνήστευσης των γερμανών εγκληματιών πολέμου και της αποφυλάκισης του Μαξ Μέρτεν που είχε δικαστεί στην Ελλάδα στις αρχές της ίδιας χρονιάς. Το 1959 είχε σημαδευτεί επίσης από την ελληνογερμανική συμφωνία οικονομικής συνεργασίας και τη φυγάδευση του «σφαγέα των Κρητών» Γκούντερ Κόλβες, αλλά και την καταδίκη του Μανόλη Γλέζου από το Τακτικό Στρατοδικείο Αθηνών για κατασκοπία.
Τον Οκτώβριο του 1959 και ενώ ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΓΕΝΝΑΙΩΝ είχε πάρει επισήμως άδεια προβολής και εξαγωγής στο εξωτερικό, οι παραγωγοί του έδωσαν συνέντευξη Τύπου (17/10/1959) και ενημέρωσαν ότι η πρεσβεία της Δ. Γερμανίας στην Αθήνα, με διάβημά της προς την Κυβέρνηση Καραμανλή, ζήτησε την απαγόρευση της ταινίας, με την Κυβέρνηση να μελετά το αίτημα και να επίκειται σχετική απόφαση. Σύμφωνα με την Αυγή – που κυκλοφόρησε την είδηση στο πρωτοσέλιδό της – στις 15 Οκτωβρίου ο γερμανός πρέσβης, αφού πέτυχε να δει την ταινία σε ιδιαίτερη προβολή, τη χαρακτήρισε «αντιγερμανική» και άσκησε πιέσεις στην εταιρία εκμετάλλευσής της (Δαμασκηνός – Μιχαηλίδης) για τη ματαίωση της προβολής που, προκειμένου να συμπέσει με τους εορτασμούς της 28ης Οκτωβρίου, είχε προγραμματιστεί για τις 26 του μηνός σε 28 αίθουσες σε Ελλάδα και Κύπρο. Στη συνέχεια, και αφού οι προσπάθειές του δεν έφεραν αποτέλεσμα, ο πρέσβης απευθύνθηκε στην Κυβέρνηση και ζήτησε την επέμβασή της. Για τον σκοπό αυτό στις 17 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε ειδική προβολή παρουσία του υφυπουργού Τύπου κ. Τρύφωνα Τριανταφυλλάκου και άλλων αρμοδίων. Η είδηση διαψεύστηκε από το υπουργείο Τύπου που, σύμφωνα με Τα Νέα, ανακοίνωσε ότι:
«Η προβολή της ταινίας για τον Γερμανό πρεσβευτή έγινε εξ οικείας πρωτοβουλίας του παραγωγού, χωρίς ανάμιξι δημοσίας υπηρεσίας ή πολιτικού προσώπου, και ο Γερμανός πρεσβευτής «εις ουδέν διάβημα προέβη αποσκοπούν εις την απαγόρευσιν προβολής της ανωτέρω ταινίας»» (Τα Νέα 20/10/1959).
ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΓΕΝΝΑΙΩΝ τελικά βγήκε κανονικά στις αίθουσες έχοντας προηγούμενα πετύχει – εξαιτίας του θορύβου που δημιουργήθηκε – σημαντική διαφήμιση. Όπως προέβλεπε η άδεια που είχε εγκριθεί από την αρμόδια Επιτροπή στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1959, η ταινία προβλήθηκε ως ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ
«κατόπιν περιορισμού σκηνής χορευτρίας».
Πρόκειται για εκτενές νούμερο ανατολίτικου χορού – χορού της κοιλιάς – σε καμπαρέ-μπαρ που θεωρήθηκε άσεμνο.
Στη διάρκεια της δικτατορίας ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΓΕΝΝΑΙΩΝ λογοκρίθηκε ξανά. Τον Μάρτιο του 1969, προκειμένου να λάβει άδεια προβολής, ζητήθηκε από την Πρωτοβάθμια Επιτροπή η περικοπή του τραγουδιού «Πότε θα κάνει ξαστεριά» που τραγουδούν, στην αρχή της ταινίας, οι άντρες ενός κρητικού χωριού πριν εκτελεστούν από τους Γερμανούς. Ήταν η εποχή που, όπως εξηγεί ο Γιώργος Ανδρειωμένος (2017: 75-92), το συγκεκριμένο τραγούδι διαμόρφωσε τον πολιτικό και αντιχουντικό του χαρακτήρα.
Σημειώνουμε ότι, αυτή τη φορά, δεν επαναλήφθηκαν οι αξιώσεις για τον περιορισμό της σκηνής του χορού.
Μαρία Χάλκου
Πηγές – Βιβλιογραφία
- Ανδρειωμένος Γιώργος (2017), «Πότε θα κάνει ξαστεριά»: Από τις ρίζες των Λευκών Ορέων στην πανελλήνια χρήση, Αθήνα: Εκδόσεις Ι. Σιδέρης.
- ΓΑΚ – Κ.Υ., Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, Αρχείο αδειών ταινιών.
- Η Αυγή, 18/10/1959.
- Τα Νέα, 20/10/1959.
