ΤΟ ΚΛΩΤΣΟΣΚΟΥΦΙ (Ντίνος Δημόπουλος, 1960)

Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ελληνικές ταινίες

Αγγλικός τίτλος: The Underdog
Σκηνοθεσία: Ντίνος Δημόπουλος
Έτος α’ προβολής: 1960
Είδος: Δράμα | Κοινωνική | Κωμωδία
Παραγωγή: Φίνος Φιλμ
IMDb: https://www.imdb.com/title/tt0180786/

Λογοκριτικά περιστατικά

19-03-1960
Περικοπή σκηνών και πλάνων της ταινίας ΤΟ ΚΛΩΤΣΟΣΚΟΥΦΙ (Ντίνος Δημόπουλος, 1960)
Αιτιολογία: Ηθική | Βιασμός | Άσεμνο | Γυμνό
Χαρακτηρισμός: ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ
Είδος λογοκρισίας: Περικοπές σκηνών | Περικοπές πλάνων | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία
18-03-1969
Επανεξέταση, περικοπή σκηνής και απαγόρευση της ταινίας ΤΟ ΚΛΩΤΣΟΣΚΟΥΦΙ (Ντίνος Δημόπουλος, 1960)
Αιτιολογία: Ηθική | Βιασμός | Άσεμνο | Γυμνό | Πολιτική | Ανεπιθύμητο πρόσωπο
Χαρακτηρισμός: ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ
Είδος λογοκρισίας: Απαγόρευση | Περικοπές σκηνών | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία

Περιγραφή

ΤΟ ΚΛΩΤΣΟΣΚΟΥΦΙ αφηγείται τις περιπέτειες μια φτωχής και όμορφης κοπέλας (Αλίκη Βουγιουκλάκη) που δεν μπορεί να στεριώσει σε δουλειά επειδή την παρενοχλούν τα αφεντικά της. Επιχειρεί να μεταναστεύσει στην Αυστραλία, αλλά την ερωτεύεται ένας πλοιοκτήτης (Αλέκος Αλεξανδράκης) που την παίρνει μαζί του στο σπίτι του και την παρουσιάζει στους δικούς του ως μνηστή του και μελλοντική του γυναίκα. Η οικογένειά του όμως αντιδρά.

Τον Μάρτιο του 1960, προκειμένου να δώσει στην ταινία άδεια προβολής ως ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ δι' ανηλίκους, η Επιτροπή ζήτησε να περικοπούν:

«αι σκηναί παρατηρήσεως της δια της οπής του κλείθρου της θύρας, χάδεμα του γυμνού ποδός και του στήθους καθ’ ην ώραν εκοιμάτο, και η εν γένει, επακουλουθήσασα εις το σημείον αυτό πάλη των».

Αφορά το σημείο όπου στο σπίτι του πλοιοκτήτη, ο ανιψιός του (Στέφανος Ληναίος) παρακολουθεί από την κλειδαρότρυπα την ηρωίδα να κοιμάται, μπαίνει στο δωμάτιό της και της επιτίθεται σεξουαλικά. Διευκρινιζόταν επίσης ότι από τη σκηνή της επίθεσης έπρεπε να αφαιρεθούν:

«τα σημεία όπου την γυμνώνει δια της βίας επί της κλίνης, ενώ εκείνη αντιστέκεται, ώστε να παραμείνουν μόνο τα σημεία όπου τον κτυπά επανειλημμένως και η σκηνή λαμβάνει αύτω κωμικόν χαρακτήρα».

Όταν στη Χούντα ΤΟ ΚΛΩΤΣΟΣΚΟΥΦΙ επανεξετάστηκε, βρέθηκε στην αναμονή επί εφτά μήνες: η αίτηση κατατέθηκε τον Αύγουστο του 1968 και εξετάστηκε από την Ε’ Πρωτοβάθμια Επιτροπή τον Μάρτιο του 1969. Στη νέα απόφαση η Επιτροπή έκρινε ότι η ταινία μπορεί να προβληθεί ως ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ μετά την περικοπή της σκηνής του περιπτέρου στο οποίο

«είναι αναρτημένη εις εμφανή θέση η εφημερίς ΑΥΓΗ».

Όμως, επειδή σε πολλές σκηνές εμφανίζεται ο Στέφανος Ληναίος που, σύμφωνα με τους λογοκριτές, είναι «γνωστός κομμουνιστής» και «δρα αντεθνικώς εις το εξωτερικόν» – ο Ληναίος μέχρι το 1970 είχε αυτοεξοριστεί στο Λονδίνο – και επειδή «τεχνικώς δεν είναι ευχερές» να περικοπούν οι εν λόγω σκηνές, η Επιτροπή πρότεινε τελικά την ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ της ταινίας. Η απόφαση αυτή αποτελεί άλλο ένα δείγμα ελέγχου των πολιτικών φρονημάτων των συντελεστών των ταινιών στη διάρκεια της Χούντας (βλ. Μίκης Θεοδωράκης, Μιχάλης Κακογιάννης, Μελίνα Μερκούρη, Ειρήνη Παππά) αλλά και μετατόπισης της έμφασης από το ηθικό/ερωτικό στο πολιτικό.

Ωστόσο, τον επόμενο μήνα, πιθανώς μετά από πιέσεις που άσκησε ο Φίνος, η απόφαση ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ αναιρέθηκε από τον Υπουργό Προεδρίας της Κυβερνήσεως, ο οποίος έδωσε στην ταινία άδεια προβολής ως ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ χωρίς περικοπές.

Μαρία Χάλκου

Πηγές – Βιβλιογραφία

  • ΓΑΚ – Κ.Υ., Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, Αρχείο αδειών ταινιών.

Εικόνες – Αρχειακό υλικό