Η 7η ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ (Βασίλης Γεωργιάδης, 1966)
Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ελληνικές ταινίες
| Αγγλικός τίτλος: | The Seventh Day of Creation |
|---|---|
| Σκηνοθεσία: | Βασίλης Γεωργιάδης |
| Έτος α’ προβολής: | 1966 |
| Είδος: | Δράμα | Κοινωνική |
| Παραγωγή: | Αφοί Ρουσσόπουλοι – Γ. Λαζαρίδης – Δ. Σαρρής – Κ. Ψαρράς |
| IMDb: | https://www.imdb.com/title/tt0144906/ |
Λογοκριτικά περιστατικά
| Καλοκαίρι 1966 |
Παρασκηνιακά προσκόμματα στη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας Η 7η ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ (Βασίλης Γεωργιάδης, 1966)
| ||||||
| 10-12-1966 |
Μετριασμός σκηνής και περικοπή πλάνου και διαλόγων της ταινίας Η 7η ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ (Βασίλης Γεωργιάδης, 1966)
| ||||||
| 09-05-1967 |
Ανάκληση άδειας και απαγόρευση της ταινίας Η 7η ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ (Βασίλης Γεωργιάδης, 1966)
| ||||||
| 03-06-1967 |
Επανεξέταση και περικοπή σκηνών της ταινίας Η 7η ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ (Βασίλης Γεωργιάδης, 1966)
|
Περιγραφή
Η 7η ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ αφηγείται την ιστορία ενός νεαρού ζευγαριού που έχει όνειρα για μια καλύτερη ζωή, αλλά η έλλειψη ευκαιριών και οι ανεδαφικές προσδοκίες τούς οδηγούν στην καταστροφή. Είναι η μόνη σχετική ταινία της εταιρίας Αφοί Ρουσσόπουλοι – Γ. Λαζαρίδης – Δ. Σαρρής – Κ. Ψαρράς που πήρε άδεια να γυριστεί μετά την προσχηματική πρόσκληση του υπουργείου Προεδρίας προς τους παραγωγούς, την εποχή της Αποστασίας, για τη δημιουργία προοδευτικών ταινιών (βλ. ΚΑΓΚΕΛΟΠΟΡΤΑ [1965]), και αυτό επειδή, όπως εξηγεί ο Λαζαρίδης, το ομώνυμο έργο του Ιάκωβου Καμπανέλη στο οποίο βασίστηκε είχε ήδη ανεβεί στο Εθνικό Θέατρο. Η ταινία, που σύμφωνα με τον παραγωγό της αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες και παρασκηνιακά εμπόδια κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, ασκεί έντονη κοινωνική κριτική, βάζει στο κέντρο της τις ανησυχίες της νεολαίας και το χάσμα των γενεών, ενώ συγχρόνως μεταφέρει το ταραγμένο κοινωνικοπολιτικό κλίμα της εποχής περιλαμβάνοντας ακόμα και στιγμιότυπα από αληθινές διαδηλώσεις.
Τον Δεκέμβριο του 1966 η αρμόδια Επιτροπή ενέκρινε την προβολή της ως ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ δι’ ανηλίκους με την προϋπόθεση των παρακάτω περικοπών:
«1. Μετριασμός σκηνής συγκεντρώσεως φοιτητών εις Προπύλαια Πανεπιστημίου και απάλειψις πλάνου των ομάδων αστυνομικών.
2. Ν’ απαλειφθούν αι φράσεις α) σκοταδιστών β) να με χέσης γ) λιτανεία χαρούμενη.
3. Χρονική συντόμευσις του αρχικού πλάνου πορείας.
4. Σκηνή στρατιώτου εις αυτοκίνητον όπου χαιρετάει με γροθιά.»
Τα παραπάνω αφορούν κυρίως τον μετριασμό – αλλά όχι την αφαίρεση – δύο σκηνών με πολιτικό περιεχόμενο, εξαιρετικά τολμηρό για την εποχή. Η πρώτη απεικονίζει μια φοιτητική συγκέντρωση στα Προπύλαια που εναλλάσσει αυθεντικές λήψεις συγκεντρωμένου πλήθους και αστυνομικών δυνάμεων με τη σκηνοθετημένη ομιλία ενός μαχητικού φοιτητή για θέματα παιδείας και ακαδημαϊκών ελευθεριών. Η δεύτερη αφορά τη σεκάνς έναρξης της ταινίας, η οποία καταγράφει την πορεία ειρήνης στον Μαραθώνα στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη. Επιστρέφοντας στο σπίτι τους στην καρότσα ενός φορτηγού, μια ομάδα στρατιωτών διασταυρώνεται με την πραγματική πορεία και αλληλεπιδρά μαζί της: Ακούγεται το τραγούδι των ειρηνιστών, διακρίνονται τα πανό με τα συνθήματά τους (για το Βιετνάμ, την ειρήνη και τη δημοκρατία), οι στρατιώτες χαιρετούν το πλήθος χαρούμενοι. Ένας από αυτούς χαιρετά με υψωμένο χέρι – εδώ ο λογοκριτής παρερμήνευσε, θεωρώντας τη χειρονομία υψωμένη γροθιά – και χαρακτηρίζει την πορεία «χαρούμενη λιτανεία» (προσβάλλοντας τα θρησκευτικά αισθήματα της Επιτροπής), ενώ κάποιος άλλος αποκαλεί το πλήθος «κομμουνιστές». Ακολουθεί διάλογος περί αποχής του στρατεύματος από την πολιτική.
Τον Μάιο του 1967, μετά την επιβολή της δικτατορίας και με απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως, η ταινία ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΗΚΕ. Ο Γιώργος Λαζαρίδης έγραψε σχετικά:
«Ήταν μέσα στις πρώτες που απαγορεύτηκε η κυκλοφορία τους επειδή άρχιζε με την πορεία των Λαμπράκηδων στον Μαραθώνα και στους διαλόγους λέγονταν πολλά από τα ανεπιθύμητα της «Ελλάδος Ελλήνων Χριστιανών», όπως επίσης υπήρχε και μια αρκετά τολμηρή σκηνή από το φοιτητικό κίνημα του 1965, ενώ σε άλλες σκηνές ο αντιήρωας του έργου τραγουδούσε το «Δόξα τω Θεώ» του Θεοδωράκη!»
Σύμφωνα με τις διαθέσιμες αποφάσεις των επιτροπών λογοκρισίας στα ΓΑΚ, τον Ιούνιο του 1967, η ταινία μετά την αρχική ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ επανεξετάστηκε και πήρε άδεια προβολής με τις ακόλουθες περικοπές:
«1. Από την σκηνήν του συλλαλητηρίου από την αρχή του λόγου του ομιλητού μέχρι του σημείου που ο πρωταγωνιστής λέγει: «Με συγχωρείτε διάβασα στην εφημερίδα»
2. Από την Δ’ Πράξη η πρώτη σκηνή του αστυνομικού τμήματος. Η δευτέρα (με τον αληθινό κλέφτη) παραμένει.»
Εδώ έχουμε την πλήρη αφαίρεση του φοιτητικού συλλαλητηρίου μέχρι και την αρχή της επόμενης σκηνής όπου ο μηχανικός, στο γραφείο του οποίου ο ήρωας της ταινίας αναζητά εργασία, διαμαρτύρεται για τα συλλαλητήρια και αναφωνεί: «Δικτατορία, εκατό φορές δικτατορία», «Ακούς τα τσογλάνια;», «Εμένα ποιος με προστατεύει;». Η δεύτερη περικοπή αφορά τη σκηνή στο Αστυνομικό Τμήμα, μετά τη σύλληψη του πρωταγωνιστή για κλοπή, και σχετίζεται με την προστασία της εικόνας της Αστυνομίας, καθώς ο υπαστυνόμος έχει βίαια ξεσπάσματα εναντίον του και βρίζει: «καθάρματα». Αξιοσημείωτο είναι ότι στην παραπάνω απόφαση δεν γίνεται καμία αναφορά στην εναρκτήρια σεκάνς της πορείας ειρήνης, ούτε στον Θεοδωράκη που ήταν απαγορευμένος και τα τραγούδια του αφαιρούνταν από τις ταινίες, γεγονός που μας οδηγεί στην υπόθεση ότι η κόπια που εξετάστηκε από την Επιτροπή είχε προηγούμενα αυτολογοκριθεί από τους παραγωγούς.
Ο Λαζαρίδης, ωστόσο, δεν μνημονεύει τη συγκεκριμένη άδεια, αλλά περιγράφει τις επώδυνες συνέπειες των επανεξετάσεων και των απαγορεύσεων των ταινιών επί Χούντας, και ιδιαίτερα της 7ης ΗΜΕΡΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ, που οδήγησαν στην οικονομική καταστροφή και στο οριστικό κλείσιμο της εταιρίας του.
«Με την εντολή για τις νέες άδειες προβολής, επανεξετάστηκαν όλες οι ταινίες και το αποτέλεσμα ήταν να μας απαγορεύσουν την κυκλοφορία δέκα ταινιών και, μάλιστα, από εκείνες που στηρίζαμε την ύπαρξη της εταιρίας, απαγορεύοντας και την εξαγωγή τους στο εξωτερικό, δηλαδή εκεί όπου υπήρχε πληθωρικό ελληνικό στοιχείο, όπως στην Αμερική, στην Αυστραλία και στις εργατουπόλεις της Γερμανίας. Όπως επίσης μας υποχρέωσαν τις «χειρουργικές» επεμβάσεις σε όλες, ακόμα και στις πιο απλοϊκές κωμωδίες, που είχαν μέσα αιχμές και σατιρικές πολιτικές αναφορές. Αλλά η μεγαλύτερη ζημία ήταν η απαγόρευση της ταινίας «Η 7η μέρα της δημιουργίας» του Βασίλη Γεωργιάδη, που είχε βγει στους κινηματογράφους μόλις δύο μήνες πριν από το πραξικόπημα και είναι ζήτημα αν είχε προλάβει να καλύψει ένα ελάχιστο μέρος της δαπάνης της που ήταν υπερβολική για εκείνη την εποχή.[…]
Για μένα, η 21η Απριλίου σήμανε και το τέλος της εταιρίας μας […].»
Το κλείσιμο της εταιρίας Αφοί Ρουσσόπουλοι – Γ. Λαζαρίδης – Δ. Σαρρής – Κ. Ψαρράς είναι ενδεικτικό των τεκτονικών αλλαγών που επέφερε η Χούντα στον ελληνικό κινηματογράφο με το καθεστώς των σκληρών λογοκριτικών περιορισμών που επέβαλε.
Μαρία Χάλκου
Πηγές – Βιβλιογραφία
- ΓΑΚ – Κ.Υ., Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, Αρχείο αδειών ταινιών.
- Λαζαρίδης Γιώργος (1999), Φλας μπακ. Μια ζωή σινεμά, Αθήνα: Νέα Σύνορα – Α.Α. Λιβάνης, σελ. 468.
- Λαζαρίδης Γιώργος (2003), Το Χόλλυγουντ της Πλατείας Κάνιγγος, Αθήνα: Ι. Σιδέρης, σελ. 132-134.
