Ο ΒΙΑΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΘΕΝΑΣ (Στέλιος Τζάκσον, Νίκος Οικονόμου, Δημήτρης Μποντικούλης, Γιάννης Κοκκόλης, 1967)
Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ελληνικές ταινίες
| Αγγλικός τίτλος: | The Rape Of A Virgin |
|---|---|
| Εναλλακτικός Τίτλος: | ΠΑΡΑΣΤΡΑΤΗΜΕΝΗ ΠΑΡΘΕΝΑ | ΕΝΑ ΑΓΝΟ ΛΟΥΛΟΥΔΙ | ΣΚΟΝΗ ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΤΗΣ | Ο ΒΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΘΕΝΟΥ |
| Σκηνοθεσία: | Στέλιος Τζάκσον | Νίκος Οικονόμου | Δημήτρης Μποντικούλης | Γιάννης Κοκκόλης |
| Έτος α’ προβολής: | 1967 |
| Είδος: | Ερωτική | Κοινωνική | Δράμα |
| Παραγωγή: | Δημήτρης Μποντικούλης |
| IMDb: | https://www.imdb.com/title/tt0145563/ |
Λογοκριτικά περιστατικά
| 17-12-1966 |
Περικοπή σκηνών και πλάνων της ταινίας Ο ΒΙΑΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΘΕΝΑΣ (Στέλιος Τζάκσον, Νίκος Οικονόμου, Δημήτρης Μποντικούλης, Γιάννης Κοκκόλης, 1967)
| ||||||
| 20-01-1967 |
Ανάκληση άδειας, απόσυρση από τις αίθουσες και απαγόρευση της ταινίας Ο ΒΙΑΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΘΕΝΑΣ (Στέλιος Τζάκσον, Νίκος Οικονόμου, Δημήτρης Μποντικούλης, Γιάννης Κοκκόλης, 1967)
|
Περιγραφή
Ο ΒΙΑΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΘΕΝΑΣ είναι το πρώτο «μαλακό πορνό» του ελληνικού κινηματογράφου. Πρόκειται για χαμηλού προϋπολογισμού «roughie» sexploitation, είδος που στις δεκαετίες του 1960 και του 1970 γνώρισε μεγάλη άνθηση διεθνώς. Περιλαμβάνει ηδονοβλεπτικές εικόνες γυναικείων σωμάτων και σκηνές που συνδέουν το σεξ με τη βία, το ερωτικό στοιχείο με τον εξευτελισμό και την κακοποίηση της γυναίκας. Η πλοκή περιστρέφεται γύρω από μια παρέα ανδρών που εργάζονται σε βοηθητικές δουλειές στην κινηματογραφική παραγωγή. Όταν το αφεντικό απουσιάζει, υποδύονται το κινηματογραφικό συνεργείο και οργανώνουν οντισιόν για νεαρές κοπέλες αναζητώντας πρωταγωνίστρια. Αφού εκμεταλλευτούν τα ανυποψίαστα θύματά τους γδύνοντάς τα και ζητώντας τους να ποζάρουν σε προκλητικές στάσεις, επιλέγουν για «πρωταγωνίστρια» μια άβγαλτη και αφελή νέα (Γιούλη Σταμουλάκη) από εργατική οικογένεια των συνοικιών, που ονειρεύεται να γίνει σταρ. Την παρασέρνουν σε μια ερημική παραλία και υποκρινόμενοι ότι γυρίζουν ταινία με μια κάμερα χωρίς φιλμ, ικανοποιούν τις σεξουαλικές τους ορμές κακοποιώντας και ταπεινώνοντας το θύμα τους.
Η ταινία ήταν εξαιρετικά τολμηρή για τα δεδομένα της εποχής καθώς ο ελληνικός κινηματογράφος δεν είχε εισαγάγει ακόμη το πορνό σε κάποια από τις εκδοχές του. Τολμηρός ήταν και ο τίτλος της, που παραδόξως εγκρίθηκε από την Επιτροπή λογοκρισίας. Ο ΒΙΑΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΘΕΝΑΣ διαφημίστηκε ως
«η ΠΡΩΤΗ ΤΑΙΝΙΑ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΤΟΥ ελληνικού κινηματογράφου» που «ούτ’ αυτός ο ΜΠΕΡΓΚΜΑΝ δεν τόλμησε να δώση τόσο ΒΡΩΜΕΡΟ και ΚΤΗΝΩΔΕΣ (sic) ΕΡΩΤΙΚΟ ΠΑΡΟΞΥΣΜΟ!..»
Η εν λόγω διαφήμιση – «ιερόσυλη» και «ασύντακτη» για τον Κώστα Σταματίου, «βρωμερή και κτηνώδης» για τον Βασίλη Ραφαηλίδη – εκτός από το προφανές, επένδυσε στον θόρυβο που δημιούργησαν, εξαιτίας του βίαιου ή ερωτικού τους περιεχομένου, οι ταινίες του Μπέργκμαν Η ΠΗΓΗ ΤΩΝ ΠΑΡΘΕΝΩΝ (1960) και ΣΙΩΠΗ (1965), όταν προβλήθηκαν στην Ελλάδα το 1962 και το 1965 αντίστοιχα. Ο τίτλος ΒΙΑΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΘΕΝΑΣ παραπέμπει στον τίτλο και στο θέμα της ΠΗΓΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΘΕΝΩΝ, με τη διαφήμιση να επιχειρεί να συνδέσει την ταινία με τον καλλιτεχνικό κινηματογράφο, ο οποίος ασκούσε μεγάλη έλξη στο κοινό της εποχής εξαιτίας και της ελευθεριότητάς του στην προσέγγιση του ερωτικού. Άλλωστε ο ΒΙΑΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΘΕΝΑΣ, που υιοθετεί ένα στιλ «νέου κύματος» και περιλαμβάνει σκηνές καλλιτεχνικών προθέσεων, γυρίστηκε από μια ομάδα σκηνοθετών που, δύο χρόνια νωρίτερα, είχαν επαινεθεί από την κριτική για τη σπονδυλωτή ταινία τους ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ (Πάνος Καττέρης, Γιάννης Κοκκόλης, Νίκος Οικονόμου, Στέλιος Τζάκσον, Κώστας Τόσιος, 1964), δημιουργώντας προσδοκίες για μια καλλιτεχνική πορεία.
Τον Δεκέμβριο του 1966, όταν ο ΒΙΑΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΘΕΝΑΣ εξετάστηκε από την Πρωτοβάθμια Επιτροπή, έλαβε άδεια προβολής ως ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ δι' ανηλίκους με περικοπές εικόνων και σκηνών που θεωρήθηκαν ανάρμοστες για κοινό άνω των 14 ετών. Αυτές αφορούσαν κάποιες από τις σκηνές γυμνού, όχι όμως το σύνολό τους, καθώς διατηρήθηκαν, για παράδειγμα, τα γυμνά στιγμιότυπα της ηρωίδας στη θάλασσα:
«1. Περικοπή γυμνού στήθους εις την αρχήν της ταινίας.
2. Εις την πρώτην πράξιν όλη η σκηνή όπου η υποψήφια ηθοποιός εμφανίζεται γυμνή εις το κρεββάτι».
Επίσης κόπηκαν εξ ολοκλήρου ή μετριάστηκαν οι τρεις σκηνές βιασμού, απόφαση που ήταν απολύτως συνεπής με την καθιερωμένη πρακτική των επιτροπών λογοκρισίας, οι οποίες αφαιρούσαν συστηματικά τους βιασμούς από τις ελληνικές και τις ξένες ταινίες:
[Να περικοπούν]
«1. Οι δύο βιασμοί με τις κραυγές της κοπέλας.
2. Μετριασμός των σκηνών ομαδικού βιασμού εις ταξί».
Όταν η ταινία κυκλοφόρησε στις αίθουσες, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στον Τύπο από σχολιαστές και κριτικούς με κυρίαρχη τη λέξη «ντροπή!». Το Βήμα την αντιμετώπισε ως «αποκρουστικά καραγκιοζιλίκια». Ο Γιάννης Μπακογιαννόπουλος (Ελευθερία) εξέφρασε την απογοήτευσή του για το αδιέξοδο των νεότερων κινηματογραφιστών που θέλουν να δοκιμάσουν «καλλιτεχνικούς» δρόμους, αλλά ξεπέφτουν στην «πορνογραφία». Ο Βασίλης Ραφαηλίδης (Δημοκρατική Αλλαγή) την καταδίκασε ως «ανόητο κατασκεύασμα» και αποτέλεσμα «έλλειψης εντιμότητας», «αναίσχυντου αριβισμού» και «σκανδαλοθηρικής διάθεσης» που εκμεταλλεύεται καλλιτεχνικοπνευματικές προθέσεις για εμπορικούς σκοπούς. Ο Κώστας Σταματίου (Τα Νέα) τη χαρακτήρισε «βαρβαρικό κατασκεύασμα, ξετσίπωτο, άτεχνο, αδέξιο, παιδαριώδες» και περιέγραψε γλαφυρά την υποδοχή της από το – σχεδόν αποκλειστικά – ανδρικό κοινό του Ιντεάλ:
«Απάνω της, ρε!». «Τι κάθεσαι; Βγάλ’ της το και το άλλο… Άντε, ρε!».
Σε μια άλλη περιγραφή, σύμφωνα με τον/την A.R.T (Εμπρός), στην «ασφυχτικά γεμάτη αίθουσα» η προβολή της ταινίας συνοδεύτηκε από κραυγές αποδοκιμασίας:
«Ουστ! Κόφτο! Τα λεφτά μας».
Στην Κινηματογραφική Λέσχη Αθηνών ο ΒΙΑΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΘΕΝΑΣ συζητήθηκε από το κοινό ως ταινία που έριξε «τον κινηματογράφο μας στα πιο μαύρα σκοτάδια, παρασύροντας και τον έντιμο αγώνα των καλών ταινιών», ενώ μέσω του Τύπου έγιναν εκκλήσεις στον κινηματογραφικό κόσμο να παρέμβει προς υπεράσπιση του επαγγέλματός του για τον διασυρμό που είχε υποστεί (Εμπρός). Έτσι στις 20 Ιανουαρίου του 1967, μετά από τις αντιδράσεις και ενώ η ταινία είχε προλάβει να κόψει 55.597 εισιτήρια μέσα σε δύο εβδομάδες, η επιτροπή λογοκρισίας ανακάλεσε την άδεια και ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΕ τον ΒΙΑΣΜΟ ΜΙΑΣ ΠΑΡΘΕΝΑΣ. Λίγες μέρες αργότερα ο Εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Αθηνών διέταξε προκαταρκτική έρευνα για «παράβαση καθήκοντος των μελών της γνωμοδοτικής επιτροπής ελέγχου κινηματογραφικών ταινιών» διότι επέτρεψαν την προβολή της ταινίας. Παράλληλα η ταινία στάθηκε αφορμή η Εισαγγελία να προβεί σε απαγόρευση προβολής σκηνών από ακατάλληλες ταινίες στα «προσεχώς», πριν την προβολή κατάλληλου έργου.
Ο ΒΙΑΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΘΕΝΑΣ ξαναβγήκε στις αίθουσες στη Μεταπολίτευση, τον Σεπτέμβριο του 1974, με τον τίτλο ΠΑΡΑΣΤΡΑΤΗΜΕΝΗ ΠΑΡΘΕΝΑ.
Μαρία Χάλκου
Πηγές – Βιβλιογραφία
- ΓΑΚ – Κ.Υ., Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, Αρχείο αδειών ταινιών.
- Δημοκρατική Αλλαγή, 3/1/1967.
- Ελευθερία, 4/1/1967.
- Εμπρός, 14/1/1967.
- Τα Νέα, 3/1/1967.
- Το Βήμα, 4/1/1967, 25/1/1967.
