Η ΑΓΕΛΑΣΤΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΑ – Po shchuchemu veleniyu (Aleksandr Rou, 1938)
Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ξένες ταινίες
| Αγγλικός τίτλος: | By Pike | Wish upon a Pike | The Magic Fish |
|---|---|
| Σκηνοθεσία: | Aleksandr Rou |
| Έτος α’ προβολής: | 1938 |
| Χώρα: | Σοβιετική Ένωση |
| Είδος: | Παραμύθι | Φαντασίας |
| Διανομή: | Α. Ε. ΣΟΒ – ΦΙΛΜ |
| IMDb: | https://www.imdb.com/title/tt0030593/ |
Λογοκριτικά περιστατικά
| 20-01-1947 |
Περικοπή διαλόγων της ταινίας Η ΑΓΕΛΑΣΤΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΑ (Aleksandr Rou, 1938)
|
Περιγραφή
Η ΑΓΕΛΑΣΤΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΑ, που ανακατεύει μια σειρά ρωσικών παραμυθιών, εδραίωσε το είδος του κινηματογραφικού παραμυθιού στον σοβιετικό κινηματογράφο. Ο ήρωας της ταινίας πιάνει ένα μεγάλο ψάρι, του χαρίζει τη ζωή και εκείνο τον ανταμείβει με την πραγματοποίηση των ευχών του. Έτσι με όπλο τις ευχές, καταφέρνει το ακατόρθωτο: να γελάσει η σκυθρωπή και δύστροπη κόρη του βασιλιά και να κερδίσει την αγάπη της.
Σε χειρόγραφο υπηρεσιακό σημείωμα φαίνεται ότι η αρμόδια επιτροπή έκρινε την ταινία ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ για ανηλίκους, υποδεικνύοντας όμως ότι παρόλα αυτά:
«θα ήτο ίσως ενδεδειγμένη η περικοπή μιας σκηνής, ιδίως μιας ή δύο φράσεων».
Οι ανεπιθύμητες φράσεις που υπογραμμίζονται στους διαλόγους της ταινίας για να περικοπούν θίγουν το πρόσωπο του βασιλιά:
«Ο πατερούλης βασιληάς μας πήρε και το τελευταίο άλογό μας…»
«Δε βρίσκονται βλάκες να κάνουν τη θυγατέρα του βασιληά να γελάσει. – Άμα διατάξει ο βασιληάς θα βρεθούν και βλάκες».
«Ὁ βασιληάς θέλει βλάκες κι εγώ δεν είμαι τέτοιος».
Στο υπηρεσιακό σημείωμα γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην τελευταία από τις παραπάνω φράσεις – πιθανώς ως την πλέον προσβλητική και αυθάδη – η οποία υπογραμμίζεται με διακριτό τρόπο και στους διαλόγους. Σημειώνουμε ότι αν και στη ρωσική γλώσσα η λέξη που χρησιμοποιείται είναι «τσάρος», ο μεταφραστής των υποτίτλων, ίσως για να αποδώσει το νόημα πιο κοντά στο πνεύμα των δυτικών παραμυθιών, τη μετέτρεψε σε «βασιλιά», προκαλώντας άθελά του τη λογοκριτική παρέμβαση (Ιανουάριος 1947) που αποσκοπούσε στην προστασία του θεσμού. Άλλωστε, μόλις λίγους μήνες πριν, τον Σεπτέμβριο του 1946, είχε πραγματοποιηθεί το δημοψήφισμα που επανέφερε τη βασιλεία στη χώρα και τον Γεώργιο Β’ στον θρόνο. Πάντως η λογοκριτική ευαισθησία για το λεκτικό μέρος της ταινίας σε σχέση με το οπτικό, που συστηματικά διακωμωδεί και γελοιοποιεί τη φιγούρα του βασιλιά, δημιουργεί την υποψία ότι η Επιτροπή δεν είδε την ταινία και περιορίστηκε στην ανάγνωση των υποτίτλων. Η εκδοχή αυτή ενισχύεται και από τη μη αναφορά στοιχείων για τη δοκιμαστική προβολή στο έγγραφο της άδειας.
Σημειώνουμε ότι η αντιβασιλική διάθεση της ταινίας δεν πέρασε απαρατήρητη από τον Ριζοσπάστη που, στην κριτική που δημοσίευσε, εξήρε αυτή της την πλευρά.
Μαρία Χάλκου
Πηγές – Βιβλιογραφία
- ΓΑΚ – Κ.Υ., Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, Αρχείο αδειών ταινιών.
- Peter Rollberg (2009), Historical Dictionary Of Russian And Soviet Cinema, Lanham, Maryland, Toronto, Plymouth: The Scarecrow Press, Inc.
- Ριζοσπάστης, 19/1/1947.
