ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ – ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΕΦΤΕΡΙΑ (Πέτρος Μακεδών, 1968)
Κατηγορία: Κινηματογράφος > Σενάρια
| Συγγραφέας: | Πέτρος Μακεδών |
|---|---|
| Είδος: | Ιστορική | Πολεμική | Δράμα |
| Παραγωγή: | General Film Ltd |
Λογοκριτικά περιστατικά
| 08-06-1968 |
Μετά από υποδείξεις του ΓΕΣ αλλαγές στο σενάριο ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ – ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΕΦΤΕΡΙΑ (Πέτρος Μακεδών, 1968)
|
Περιγραφή
Στις 2/5/1968 κατατέθηκε στη Διεύθυνση Ελέγχου Δημοσίων Θεαμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Τύπου του Υπουργείου Προεδρίας Κυβερνήσεως το ιστορικό-πολεμικό σενάριο με τίτλο ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ – ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΕΦΤΕΡΙΑ. Η ταινία προβλεπόταν να γυριστεί με πρωταγωνιστές τον Γιάννη Φέρτη και την Ξένια Καλογεροπούλου. Σκηνοθέτης, και πιθανότατα σεναριογράφος, όπως προκύπτει από το γεγονός ότι ο ίδιος με χειρόγραφες σημειώσεις του ανέλαβε να εξηγήσει το πνεύμα του έργου στην επιτροπή ελέγχου, ήταν ο Πέτρος Μακεδών: «Τα γεγονότα είναι πραγματικά, δεν συνέβησαν όμως στον ίδιο τόπο (ενν. με αυτόν στον οποίο θα γίνονταν τα γυρίσματα)». Η ταινία εκτυλισσόταν κάπου στη γραμμή των λεγόμενων οχυρών Ρούπελ τις τελευταίες μέρες του πολέμου 1940-41, κατά την εισβολή του γερμανικού στρατού, «όταν ο ηρωϊκός στρατός μας αναγκάζεται κατόπιν διαταγής του στρατηγού μας να συνθηκολογήσει». Κεντρικό πρόσωπο αυτής της «θρυλικής εποποιΐας», «ορόσημου στην ιστορία των εθνών», όπως περιέγραφε ο Μακεδών, ήταν ένα ηρωϊκός λοχίας.
Αν και δεν κατονομαζόταν ρητά, το σενάριο αφηγούνταν την ιστορία του λοχία Δημήτριου Ίντζου, γνωστού επίσης και με την παραφθαρμένη εκδοχής του επωνύμου του ως Ίτσιος, ο οποίος κατά τη γερμανική επίθεση υπήρξε διοικητής διμοιρίας πολυβόλων στο όρος Μπέλλες, κοντά στο χωριό Άνω Πορρόια. Έπεσε πολεμώντας στις 6 Απριλίου 1941 και οι συνθήκες του θανάτου του έχουν γίνει αντικείμενο πολλών αντικρουόμενων εξιστορήσεων που φτάνουν στα όρια του μύθου. Πρώτος ο Χρήστος Ζαλοκώστας περιέγραψε την ιστορία του στο ιστορικό μυθιστόρημα Ρούπελ (Α΄ έκδοση 1944) παρουσιάζοντάς τον σαν ένα σύγχρονο Αθανάσιο Διάκο που αφού με την αντίστασή του καθυστέρησε την επέλαση των γερμανικών στρατευμάτων, στη συνέχεια βρήκε μαρτυρικό θάνατο από τους Γερμανούς, ενώ ήταν επίσημα αιχμάλωτός τους. Ο Χρήστος Ζαλοκώστας σκόπευε ήδη από τότε να γυρίσει την ιστορία σε ταινία, αλλά τα σχέδια του δεν ευοδώθηκαν.
Η επιτροπή αναγνώρισε ότι το «πνεύμα του έργου ήταν ορθόδοξο» και προήγαγε «τας υγιείς περί πατριωτικών ιδανικών ιδέας», ωστόσο παρέπεμψε το σενάριο στο 7ο Επιτελικό Γραφείο του ΓΕΣ για γνωμοδότηση σχετικά με το αν η πλοκή, οι διάλογοι, και εν γένει η ατμόσφαιρα του σεναρίου ανταποκρινόταν στις προσδοκίες της «στρατιωτικής νοοτροπίας».
Το ΓΕΣ ενέκρινε το σενάριο στις 22/5/1968 με την οδηγία ο κεντρικός χαρακτήρας να αποκληθεί με το όνομα του πραγματικού ιστορικού προσώπου που ενέπνευσε τον σεναριογράφο, δηλαδή του λοχία Ίντζου. Όπως σημειωνόταν στη γνωμοδότηση, η μη αναφορά του πραγματικού ονόματος του πρωταγωνιστή της ταινίας, έστω κινηματογραφική αδεία, μπορούσε να επιφέρει σύγχυση στον θεατή και ήταν αντίθετη προς την «πραγματικότητα και την Ιστορικήν αλήθειαν.» Η παρέμβαση του ΓΕΣ στην ταινία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της άγρυπνης περιφρούρησης του στρατού επί της κινηματογραφικής παραγωγής στα χρόνια της Δικτατορίας της 21ης Απριλίου και της λογοκριτικής του δράσης ακόμη και σε ταινίες που κατ’ αρχήν ενστερνίζονταν τις ιδεολογικές κατευθύνσεις του.
Αν και στην αρχική αίτηση υπήρχε παράκληση για την επίσπευση των διαδικασιών της άδειας προκειμένου να γίνουν άμεσα τα εξωτερικά γυρίσματα, η ταινία για άγνωστο λόγο τελικά δεν πραγματοποιήθηκε.
Ελένη Κούκη
Πηγές – Βιβλιογραφία
- ΓΑΚ – Κ.Υ., Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, Αρχείο Σεναρίων Κινηματογραφικών Ταινιών.