Ο ΡΟΚΚΟ ΚΑΙ Τ’ ΑΔΕΛΦΙΑ ΤΟΥ – Rocco e i suoi fratelli (Luchino Visconti, 1960)

Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ξένες ταινίες

Αγγλικός τίτλος: Rocco and His Brothers
Σκηνοθεσία: Luchino Visconti
Έτος α’ προβολής: 1960
Χώρα: Ιταλία | Γαλλία
Είδος: Δράμα
Διανομή: Σάββας Φιλμς | Ακρόπολις Φιλμς
IMDb: https://www.imdb.com/title/tt0054248/

Λογοκριτικά περιστατικά

13-11-1961
Περικοπή σκηνής της ταινίας Ο ΡΟΚΚΟ ΚΑΙ Τ’ ΑΔΕΛΦΙΑ ΤΟΥ (Luchino Visconti, 1960)
Αιτιολογία: Βία
Χαρακτηρισμός: ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ
Είδος λογοκρισίας: Περικοπές σκηνών | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία
30-12-1968
Επανεξέταση και μετριασμός σκηνής της ταινίας Ο ΡΟΚΚΟ ΚΑΙ Τ’ ΑΔΕΛΦΙΑ ΤΟΥ (Luchino Visconti, 1960)
Αιτιολογία: Βιασμός
Χαρακτηρισμός: ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ
Είδος λογοκρισίας: Μετριασμός σκηνών | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία

Περιγραφή

Με αναφορές στον Ιταλικό Νεορεαλισμό και έχοντας στο κέντρο του το δράμα μιας οικογένειας, Ο ΡΟΚΚΟ ΚΑΙ Τ’ ΑΔΕΛΦΙΑ ΤΟΥ του Λουκίνο Βισκόντι πραγματεύεται το θέμα της εσωτερικής μετανάστευσης από τον αγροτικό Νότο στον βιομηχανικό Βορρά. Μια μητέρα με τους πέντε γιους της μεταναστεύουν στο Μιλάνο σε αναζήτηση καλύτερων συνθηκών ζωής, με ολέθριες όμως συνέπειες για δύο από τους γιους, τον παραβατικό και βίαιο Σιμόνε και τον αγαθό και συνεσταλμένο Ρόκκο, αλλά και για τη Νάντια που συνδέεται μαζί τους ερωτικά.

Η ταινία αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα με την ιταλική λογοκρισία, σε διάφορα στάδια της παραγωγής της, εξαιτίας της ομοιότητας της σκηνής του φόνου της Νάντιας με ένα πραγματικό έγκλημα – τον φόνο μιας πόρνης – στην περιοχή των γυρισμάτων, του ομοφυλοφιλικού περιεχομένου της, της συνωνυμίας της οικογένειας των μεταναστών με έναν δικαστή (η ονομασία άλλαξε), πρωτίστως όμως εξαιτίας της σοκαριστικής της βίας. Στις ιταλικές αίθουσες προβλήθηκε με «μαυρισμένη» την εικόνα τεσσάρων σκηνών, επιτρέποντας στο κοινό να ακούσει μόνο τον ήχο τους, ενώ από την τοπική λογοκρισία της Ρώμης ζητήθηκε η πλήρης περικοπή δύο εξ αυτών. Παρόλο που ο Βισκόντι πέτυχε τη διατήρηση των δύο σκηνών, η ταινία παρουσιάστηκε στο ευρύ κοινό για πρώτη φορά ολόκληρη το 1993, μετά από την πλήρη αποκατάστασή της που επιμελήθηκε ο διευθυντής φωτογραφίας της, Giuseppe Rotunno.

Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τι περιλάμβανε η κόπια, όταν το 1961 Ο ΡΟΚΚΟ ΚΑΙ Τ’ ΑΔΕΛΦΙΑ ΤΟΥ παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα από τη Σάββας Φιλμς, καθώς γενικότερα η ταινία, εκτός Ιταλίας, προβλήθηκε συντομευμένη. Ωστόσο, από την αρμόδια Επιτροπή ζητήθηκε η

«Περικοπή της σκηνής του φόνου καθ’ ην αποσύρει το μαχαίρι εκ της πληγής και νίπτει τας χείρας του».

Πρόκειται για τη σκηνή του φόνου της Νάντιας από τον Σιμόνε.

Στη δικτατορία, στο τέλος του 1968, η Επιτροπή επανεξέτασε τον ΡΟΚΚΟ ΚΑΙ Τ’ ΑΔΕΛΦΙΑ ΤΟΥ μετά από αίτημα που κατέθεσε ο νέος ιδιοκτήτης της ταινίας Ακρόπολις Φιλμς. Στη λογοκριτική απόφαση δεν έγινε καμία αναφορά στη σκηνή του φόνου – πιθανώς έλειπε από την κόπια αφού είχε παλιότερα λογοκριθεί – ενώ ζητήθηκε:

«Να μετριασθή το πλάνο του βιασμού υπό Σιμονέ, ενώπιον του αδελφού του Ρόκκο».

Πρόκειται για τη σκηνή του βιασμού της Νάντιας από τον Σιμόνε μπροστά στον Ρόκκο, με τον Σιμόνε να επιδεικνύει ως λάφυρο το εσώρουχο της Νάντιας και τον Ρόκκο να παρακολουθεί ανήμπορος να παρέμβει. Και οι δύο σκηνές ήταν από τις πιο βίαιες και αμφιλεγόμενες της ταινίας και είχαν λογοκριθεί στην Ιταλία.

Μαρία Χάλκου

Πηγές – Βιβλιογραφία

Εικόνες – Αρχειακό υλικό