ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΝΤΕΤΕΚΤΙΒΣ (Ερρίκος Ιατρού, Νίκος Τσιφόρος, 1957)

Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ελληνικές ταινίες

Αγγλικός τίτλος: 3 Detectives
Εναλλακτικός τίτλος: ΤΡΕΙΣ ΤΡΕΛΛΟΙ ΝΤΕΤΕΚΤΙΒΣ
Σκηνοθεσία: Ερρίκος Ιατρού | Νίκος Τσιφόρος
Έτος α’ προβολής: 1957
Είδος: Κωμωδία | Αστυνομική
Παραγωγή: Όλυμπος Φιλμ
IMDb: https://www.imdb.com/title/tt0135685/

Λογοκριτικά περιστατικά

01-10-1956
Περικοπές στο σενάριο της ταινίας ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΝΤΕΤΕΚΤΙΒΣ (Ερρίκος Ιατρού, Νίκος Τσιφόρος, 1957)
Αιτιολογία: Θρησκεία | Δυσφήμιση ιερατικού σχήματος | Δυσφήμιση Σωμάτων Ασφαλείας
Χαρακτηρισμός: ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ
Είδος λογοκρισίας: Περικοπές σκηνών | Περικοπές διαλόγων | Λογοκρισία σεναρίου | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία
01-10-1966
Περικοπή πλάνων της ταινίας ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΝΤΕΤΕΚΤΙΒΣ (Ερρίκος Ιατρού, Νίκος Τσιφόρος, 1957)
Αιτιολογία: Άσεμνο
Χαρακτηρισμός: ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ
Είδος λογοκρισίας: Περικοπές πλάνων | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία

Περιγραφή

Αναρχίζουσα κωμωδία με τους Κούλη Στολίγκα, Φραγκίσκο Μανέλη, Νίκο Ρίζο, Κώστα Χατζηχρήστο και Σπεράντζα Βρανά στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Προκειμένου να λάβει άδεια λήψης σκηνών, το σενάριο του Ηλία Λυμπερόπουλου (στους τίτλους έναρξης της ταινίας Λευτέρης Μπρετούλης), με τίτλο «Οι ντεντέκτιβς μπερδεύονται», υποχρεώθηκε σε εκτεταμένες περικοπές σκηνών και διαλόγων. Αυτές αφορούσαν:

1. Την αρνητική παρουσίαση των αστυνομικών δυνάμεων. Ζητήθηκε να αφαιρεθούν εκτενή αποσπάσματα του σεναρίου όπου, σύμφωνα με την παράδοση του σλάπστικ, διακωμωδούνται οι αστυνομικοί. Χαρακτηριστικές είναι οι σκηνές της απόδρασης των ηρώων από το κρατητήριο, όταν εξουδετερώνουν τον αστυνομικό που τους επιτηρεί αφαιρώντας του το γκλοπ και χτυπώντας τον με αυτό στο κεφάλι, καθώς και της καταδίωξής τους από την Αστυνομία όπου συνεχώς διαφεύγουν. Στην ολοκληρωμένη ταινία από όλα τα παραπάνω έχει διασωθεί μόνο η σκηνή όπου ο Στολίγκας, ντυμένος γυναίκα, ξεγελά έναν αστυνομικό και το σκάει.

2. Την προσβολή στα Θεία. Ζητήθηκε η περικοπή σκηνής όπου δύο από τους ήρωες για να ξεφύγουν από την Αστυνομία που τους καταδιώκει, μπαίνουν σε μια εκκλησία και μεταμφιέζονται σε «παπαδάκια». Ο λογοκριτής αναφέρει χαρακτηριστικά: «Υπάρχει σκηνή καθ’ ην οι κωμικοί ήρωες χρησιμοποιούν το ιερατικόν σχήμα δια να διαφύγουν την παρακολούθησιν των Αστυνομικών οργάνων. Εισέρχονται εις το ιερόν μιας εκκλησίας και αφαιρούν το ράσο του ιερέως».

Στην τελική ταινία, εκτός από την εξαφάνιση της σκηνής στην εκκλησία, γίνεται συνειδητή προσπάθεια διαφύλαξης του κύρους των αστυνομικών. Εμβόλιμα πλάνα ενημερώνουν ότι οι τρεις ήρωες είναι σε συνεχή επιτήρηση από την Ιντερπόλ και την Αστυνομία, η οποία γνωρίζει ανά πάσα στιγμή πού βρίσκονται και ολοκληρώνει με επιτυχία την αποστολή της. Η σκηνή της απόδρασης έχει αλλάξει: Αυτός που εξουδετερώνεται με χτύπημα στο κεφάλι είναι ο δικηγόρος που επισκέπτεται τους ήρωες στη φυλακή, και όχι ο αστυνομικός, ενώ αμέσως μετά ακολουθεί ηχητική ενημέρωση από το αρχηγείο της Αστυνομίας στην Ιντερπόλ ότι οι ήρωες δραπέτευσαν εν γνώσει της και ότι «παρακολουθούνται στενώς». Προκειμένου να διαλυθεί κάθε υπόνοια περί ανικανότητας των Σωμάτων Ασφαλείας και να εμπεδωθεί ότι όλα αποτελούσαν μέρος ενός καλά οργανωμένου σχεδίου, στην τελευταία σκηνή του έργου, και πριν οι τρεις ήρωες αποχωρήσουν με το αυτοκίνητό τους, ο προϊστάμενος της Αστυνομίας τούς δίνει μια μικρή διάλεξη:

«Άντε πηγαίνετε και να ξέρετε κάτι» […] «Δεν ξέρετε και μάθετέ το. Εσείς δεν είστε άξιοι να κοροϊδέψετε εμάς. Και αν φύγατε από το κρατητήριο σάς αφήσαμε επίτηδες για να βρούμε άκρη σε αυτή την υπόθεση. Καταλάβατε;»

Ο αστυνόμος μεγαλόψυχα απαλλάσσει τους ήρωες από την κατηγορία για το χτύπημα στον δικηγόρο, κι εκείνοι, βγάζοντας το καπέλο, τον χαιρετούν με σεβασμό.

Τον Μάρτιο του 1957, η ταινία με πρόταση του εισηγητή, έλαβε από την αρμόδια Επιτροπή άδεια προβολής ως ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ. Ωστόσο, χωρίς να δίνονται εξηγήσεις, στο έγγραφο της άδειας διακρίνεται χειρόγραφη διόρθωση του χαρακτηρισμού που – πιθανώς μετά από πιέσεις των παραγωγών – άλλαξε σε ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ. Από τα διαθέσιμα έγγραφα δεν προκύπτει ότι ζητήθηκαν περικοπές για να επιτευχθεί η «καταλληλότητα», αν και η ταινία περιέχει πλήθος στοιχείων που η λογοκρισία, ειδικά στη δεκαετία του 1950, συνήθιζε να αφαιρεί: ερωτοτροπίες, ηδονοβλεπτικά πλάνα γυναικείων σωμάτων, πλάνα από κλειδαρότρυπα, ένα drag show, τον Ρίζο και τον Μανέλη να πιέζουν τα ψεύτικα στήθη του μεταμφιεσμένου σε γυναίκα Στολίγκα, λεκτικές τολμηρότητες, κ.ά.

Τον Οκτώβριο του 1966 η ταινία επαναξετάστηκε με τον νέο τίτλο ΤΡΕΙΣ ΤΡΕΛΛΟΙ ΝΤΕΤΕΚΤΙΒΣ και κρίθηκε ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ δι’ ανηλίκους με μία περικοπή:

«Να περιορισθή σκηνή χορού δια της αφαιρέσεως των πλάνων όπου τινάζουν τα στήθη».

Αφορά μοντέρνο χορό σε πλαζ όπου οι κοπέλες φοράνε μαγιό και κυρίως το στιγμιότυπο με τον Ρίζο που παρακολουθεί το ρυθμικό κούνημα του στήθους μιας κοπέλας.

Μαρία Χάλκου

Πηγές – Βιβλιογραφία

  • ΓΑΚ – Κ.Υ., Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, Αρχείο αδειών ταινιών.

Εικόνες – Αρχειακό υλικό