Ειρήνη (Μέμος Μακρής, 1963)
Κατηγορία: Εικαστικές Τέχνες > Δημόσιος χώρος
| Καλλιτέχνης: | Μέμος Μακρής |
|---|---|
| Έτος: | 1963 |
| Είδος: | Γλυπτική |
| Χώρος: | Κεντρική πλατεία της Δάφνης |
| Τόπος: | Δάφνη Αττικής |
Λογοκριτικά περιστατικά
| 07-11-1963 |
Αφαίρεση της ελληνικής ιθαγένειας από τον γλύπτη του αγάλματος «Ειρήνη», Μέμο Μακρή και απαγόρευση εισόδου του στην Ελλάδα
| ||||
| Νοέμβριος 1963–1967 |
Παρεμπόδιση της οριστικής τοποθέτησης του αγάλματος «Ειρήνη» του Μέμου Μακρή
| ||||
| 1969 |
Καταστροφή του αγάλματος «Ειρήνη» του Μέμου Μακρή
|
Περιγραφή
Το 1962, καθώς το κίνημα της Ειρήνης βρισκόταν σε άνοδο στην Ελλάδα, ο γλύπτης Μέμος Μακρής δώρισε στον δήμο Δάφνης το έργο του «Ειρήνη», ένα χάλκινο άγαλμα γυναίκας με περιστέρι στα χέρια της. Το άγαλμα έφτασε σιδηροδρομικώς στην Ελλάδα από την Ουγγαρία με έξοδα του ίδιου του καλλιτέχνη. Ο ίδιος σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα Τα Νέα το 1975 περιγράφει ότι η δωρεά αυτή ήταν μια προσπάθεια του να ξαναποκτήσει επαφές με την Ελλάδα από την οποία είχε φύγει το 1945 για τη Γαλλία με το πλοίο Ματαρόα. Από το 1950 ζούσε μόνιμα στην Ουγγαρία.
Η προσφορά έγινε αποδεκτή από τον δήμο Δάφνης και τον τότε δήμαρχο Χρήστο Μιχαλόπουλο, και το 1963 ξεκίνησε η προετοιμασία για τα αποκαλυπτήρια του έργου στα οποία ο γλύπτης προσκλήθηκε. Σε αυτό το πλαίσιο ο Μακρής κατέθεσε αίτημα για την ανανέωση του διαβατηρίου του στην ελληνική πρεσβεία. Τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου, όμως, το υπουργείο Εσωτερικών, που ήταν το αρμόδιο για τη διεκπεραίωση του αιτήματος αντί για την ανανέωση του διαβατηρίου προχώρησε στη στέρηση της ιθαγένειας του γλύπτη με απόφαση που δημοσιεύτηκε στο Γ΄ φύλλο των ΦΕΚ στις 7 Νοεμβρίου του 1963 – μια μέρα πριν η υπηρεσιακή κυβέρνηση Στυλιανού Μαυρομιχάλη παραδώσει στον Γεώργιο Παπανδρέου.
Επιπλέον, με ενέργειες του νομάρχη παρεμποδίστηκε η οριστική τοποθέτηση του αγάλματος το οποίο και παρέμεινε στις αποθήκες του δήμου. Η αρχική σκέψη ήταν το άγαλμα να στηθεί στο δημοτικό πάρκο κατά μήκος της λεωφόρου Κύπρου. Μετά τις αντιρρήσεις της νομαρχίας έγινε αντιπρόταση από τον δήμο να τοποθετηθεί στην πλατεία Κολοκοτρώνη. Ωστόσο, μέχρι την επιβολή του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967 το άγαλμα παρέμεινε στις αποθήκες του δήμου. Κατά τη διάρκεια της Χούντας, το 1969 το δοτό δημοτικό συμβούλιο της Δάφνης με επίσημη απόφαση τεμάχισε το μνημείο και αφού δεν κατάφερε να πουλήσει το μέταλλο, το απέρριψε στα σκουπίδια.
Η ιστορία του μνημείου της Δάφνης αναδείχτηκε ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια μετά την πτώση της Χούντας, όταν ο καλλιτέχνης διεκδίκησε την επανάκτηση της ιθαγένειάς του ως δικαίωμα τόσο για τον ίδιο όσο και για τους υπόλοιπους πολιτικούς πρόσφυγες.
Ελένη Κούκη
Πηγές – Βιβλιογραφία
- Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ – Ψηφιοποιημένο αρχείο.
- Μαντζαβίνου Ιωάννα (επιμ.), Μέμος Μακρής. Από την Αθήνα στο Παρίσι, 1934-1950, ΜΙΕΤ 2016.
- Ταχυδρόμος (τ. 1068) 26/9/1974, (τ. 1081) 26/12/1974.
- Ριζοσπάστης, 12/12/1974.
- Η Αυγή, 27/4/1975.
- Τα Νέα, 2/1/1975.
