ΚΑΛΛΟΝΗ (Τάκης Σπετσιώτης, 1977)

Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ελληνικές ταινίες

Γαλλικός τίτλος: La Belle
Σκηνοθεσία: Τάκης Σπετσιώτης
Έτος α’ προβολής: 1977
Είδος: Μικρού μήκους | Πειραματική | Queer
IMDb: https://www.imdb.com/title/tt0077993/

Λογοκριτικά περιστατικά

1977
Απόρριψη της ταινίας ΚΑΛΛΟΝΗ (Τάκης Σπετσιώτης, 1977) από το Αντιφεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Αιτιολογία: Ηθική | Ομοφυλοφιλία | Παρακμή
Είδος λογοκρισίας: Απόρριψη από φεστιβάλ | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία
1977
Απαγόρευση της ταινίας ΚΑΛΛΟΝΗ (Τάκης Σπετσιώτης, 1977)
Αιτιολογία: Ηθική | Ομοφυλοφιλία
Είδος λογοκρισίας: Απαγόρευση | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία

Περιγραφή

Με πρωταγωνιστή τον – σήμερα γνωστό τηλεπαρουσιαστή – Νίκο Μουρατίδη, η μικρού μήκους ΚΑΛΛΟΝΗ του Τάκη Σπετσιώτη είναι μία βωβή ταινία που σήμερα θα αποκαλούσαμε «gender performance». Ο Σπετσιώτης γύρισε την ταινία το 1977, όταν υπηρετούσε τη θητεία του στο Ναυτικό, με αφορμή το βιβλίο The Pin-up: A Modest History (Mark Gabor, 1972) – μία εικονογραφημένη έκδοση για την ιστορία των pin-up girls από τη Βικτωριανή εποχή έως τα τέλη της δεκαετίας του ‘60.

«Διασκεδαστικές να τις χαζεύεις, αλλά και ύπουλες, κρυβόταν ένας ολόκληρος κώδικας ερωτικής συμπεριφοράς από κάτω, χειραγωγούσαν όχι μόνο το γυναικείο φύλο, αλλά και το αντρικό: αυτή είναι η ποθητή γυναίκα. Συνέλαβα την ιδέα να κάνω μια ημίωρη μικρού μήκους ασπρόμαυρη ταινία, την ‘Καλλονή’, όπου ένας άντρας ντυμένος γυναίκα θα μιμείτο αυτές τις πόζες, σατιρίζοντας την υπερβολική και, σαν βγαλμένη από καλούπι, θηλυκότητά τους».

Ο Γιώργος Καρουζάκης την περιγράφει χαρακτηριστικά ως «ένα ανεπανάληπτο ντανταϊστικό ‘σκουπίδι’ made in greece, διαμάντι της εγχώριας αβάν γκαρντ, που κάνει ακόμα και το πειραματικό σινεμά του Γουόρχολ να μοιάζει κανονικό»: Ο Μουρατίδης, που εμφανίζεται με ξανθιά περούκα, μπουστάκι και ζαρτιέρες, ποζάρει με ναρκισσισμό στον φακό, κοιτάζεται στον καθρέφτη, βάφεται, ξεβάφεται, ακκίζεται και χαϊδεύεται ερωτικά,παρωδώντας τόσο τα κλισέ των «σέξι κοριτσιών» της δεκαετίας του ’50 όσο και αυτά της ομοφυλοφιλικής ταυτότητας.

Η ταινία δεν πήρε άδεια προβολής από την κρατική επιτροπή έγκρισης θεαμάτων. Απορρίφθηκε και από την προκριματική επιτροπή του Αντιφεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1977 ως «παρακμιακή» και «άτεχνη». «Ως πότε πρέπει ο λαός να τρώει τα σάπια κρέατα της παρακμής!», είχε αποφανθεί η επιτροπή σύμφωνα με τον σκηνοθέτη. Η ΚΑΛΛΟΝΗ παίχτηκε σε αρκετά ευρωπαϊκά φεστιβάλ, όχι μόνο queer κινηματογράφου αλλά και πειραματικών ταινιών. Στην Ελλάδα προβλήθηκε για πρώτη φορά το 2009, μαζί με άλλες queer μικρού μήκους, στο «Νosotros» στα Εξάρχεια, στα πλαίσια του Athens gay pride. Στις αρχές του 2010, με αφορμή την ανάρτησή της από τον ίδιο τον Σπετσιώτη στο youtube, μαζί με την προηγούμενη, ανάλογου ύφους, μικρού μήκους του (Η ΛΙΖΑ ΚΑΙ Η ΑΛΛΗ, 1976) με τον ίδιο πρωταγωνιστή, ο Μουρατίδης έγινε στόχος προσβλητικών δημοσιευμάτων που εμφανίστηκαν σε ιστότοπους όπως το Troktiko. Ο πασίγνωστος πλέον παρουσιαστής, την περίοδο εκείνη κριτής στο τηλεοπτικό σόου «X-Factor», απάντησε τελικά με επιστολή του που αποκαλούσε τα δημοσιεύματα «ακατάσχετη μπουρδολογία» και δήλωνε:

«Σιχαίνομαι έτσι κι’ αλλιώς κάθε είδους τρωκτικά και τα περί αυτών ερπετά που μόλυναν εκείνα τα χρόνια. Μακάρι όλοι αυτοί να είχαν περάσει τέτοια χρόνια σαν τα δικά μας. Δεν θα ήταν τόσο κομπλεξικοί, μίζεροι και σιχαμένοι.»

Πηνελόπη Πετσίνη

Πηγές – Βιβλιογραφία

Εικόνες – Αρχειακό υλικό