Άγαλμα Ποσειδώνα
Κατηγορία: Εικαστικές Τέχνες > Δημόσιος χώρος
| Είδος: | Γλυπτική |
|---|---|
| Χώρος: | Υπουργείο Παιδείας |
| Τόπος: | Αθήνα |
Λογοκριτικά περιστατικά
| Απρίλιος 1976 |
Βανδαλισμός αγάλματος του Ποσειδώνα στην είσοδο του Υπουργείου Παιδείας
|
Περιγραφή
Τον Απρίλιο του 1976, ένας καλόγερος από το Άγιο Όρος ταξιδεύει στην Αθήνα, με σκοπό να καταστρέψει το αντίγραφο γνωστού αγάλματος του Ποσειδώνα το οποίο κοσμούσε την είσοδο του Υπουργείου Παιδείας. Αφορμή για το εν λόγω συμβάν υπήρξε ένα άρθρο του διαβόητου μητροπολίτη Φλώρινας, Αυγουστίνου Καντιώτη, στο οποίο επιτιθόταν μεταξύ άλλων και στο συγκεκριμένο άγαλμα αποκαλώντας το «ντροπή του Υπουργείου». Οι δημόσιες παρεμβάσεις του Καντιώτη, τμήμα των εκστρατειών του ενάντια στην «ανηθικότητα», ξεκινούν από τον Ιούνιο του 1953, όταν ο τότε Αρχιμανδρίτης επικεφαλής ομάδας πιστών, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον θεσμό των καλλιστείων, απέκλεισε αρχικά το κινηματοθέατρο «Ρεξ» που διεξάγονταν οι προκριματικοί και έπειτα το παραλιακό κοσμικό κέντρο «Αρτζεντίνα» στο Καλαμάκι. Φωνάζοντας συνθήματα και κρατώντας πανό με επιγραφές «Η Ελλὰς δεν είναι Χόλλυγουντ», «Οι νεκροί μας διαμαρτύρονται» και «Σώσατε τας Ελληνίδας από τον εξευτελισμόν», οι συγκεντρωμένοι προκάλεσαν με την παρουσία τους την επέμβαση της Αστυνομίας, πλήθος από καταγγελίες καθώς και συλλήψεις και οδήγησαν την Ιερά Σύνοδο στο να καταγγείλει τα καλλιστεία ως μια «ειδωλολατρική και σαρκολατρική αρχή», που δεν σέβεται «το κοινόν αίσθημα της αιδούς» και θίγει την αξιοπρέπεια και την τιμή των Ορθόδοξων Χριστιανών.
«Εἰς τὰς 11.30΄ μ.μ. ὁ Ἀρχιμ. Αὐγουστῖνος Καντιώτης ἀνεβαίνει εἰς τὸν ἄμβωνα καὶ μὲ ἐμπνευσμένα λόγια καυτηριάζει τὴν ἀνηθικότητα καὶ τὴν ὑποκρισία ἡ ὁποία ἀποσυνθέτει τὴν κοινωνία καὶ ὁδηγεῖ τὸ ἔθνος μας στὴν καταστροφή. Οἱ Χριστιανοί, τονίζει, πρέπει νὰ ξυπνήσουν διότι ἡ πνευματική μας κληρονομία κινδυνεύει. Κατόπιν ἐν μέσῳ γενικῆς ἀγωνίας καὶ συγκινήσεως δίδει τὸ σύνθημα:
–Μόνον οἱ γέροντες νὰ μείνουν ἐδῶ, ὅλοι οἱ ἄλλοι, στὸ Καλαμάκι. Μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἐμπρὸς νὰ ρίψωμεν τὴν σημαία τοῦ Σατανᾶ καὶ νὰ ὑψώσωμεν τὴν σημαίαν τοῦ Θεοῦ!
Ὁλόκληρον τὸ ἐκκλησίασμα δέχθηκε μὲ ἀνακούφιση τὴν προτροπὴ αὐτή. Ἕνας ἀληθινὸς χριστιανός, ὁ νεαρὸς Χρῆστος Κωνσταντόπουλος ἀπὸ τὴν Καλαμάτα, ἀναφωνεῖ:
–Ἀδελφοί, ὅλοι στὸν ἀγῶνα!»
Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ο Καντιώτης ίδρυσε την ιεραποστολική Αδελφότητα Θεολόγων «Ο Σταυρός», που έκτοτε οργάνωσε σειρά διαμαρτυριών εναντίον καλλιτεχνών αλλά και εκκλησιαστικών αξιωματούχων, αναπτύσσοντας δράση για να απαγορευθούν οι καρναβαλικές εκδηλώσεις, τα καλλιστεία, οι γυμναστικές επιδείξεις αλλά και η ψήφος των γυναικών.
Οργισμένος από το πύρινο άρθρο του Καντιώτη, ο μοναχός εισέβαλε στο κτίριο του Υπουργείου Παιδείας οπλισμένος με μια βαριοπούλα και άρχισε να χτυπά μανιασμένα το γλυπτό μπροστά στους έκπληκτους υπαλλήλους και επισκέπτες, καταφέρνοντας να σπάσει τα χέρια και τα πόδια του Ποσειδώνα πριν τελικά συλληφθεί. Στην απολογία του, ο μοναχός ισχυρίστηκε πως επρόκειτο για «ένα φθοροποιό είδωλο, αηδιαστικό κι αισχρό» που στήθηκε από μη-Χριστιανούς. Μπροστά σε ένα πλήθος που είχε συγκεντρωθεί στο δικαστήριο για να τον υποστηρίξει, εξήγησε ότι έσπασε το άγαλμα γιατί ήταν το «όνειδος της πόλεως και προκαλούσε την αγανάκτηση των χριστιανών» και αναρωτήθηκε: «Μήπως θέλουν να επαναφέρουν την ειδωλολατρία, όπως έκανε ο Ιουλιανός ο Παραβάτης; Όχι, δεν θα το επιτύχουν! […] Να με βάλετε δύο φορές φυλακή, εγώ πάντως έκανα ανδραγάθημα». Το δικαστήριο τον καταδίκασε σε φυλάκιση 8 μηνών, αλλά άσκησε έφεση και αφέθηκε ελεύθερος.
Την ίδια χρονιά, ο Καντιώτης, ζήτησε την αποφυλάκιση των πρωταιτίων του καθεστώτος της 21ης Απριλίου 1967, άποψη που διατήρησε μέχρι το τέλος της ζωής του, καθώς θεωρούσε πως «...Πρέπει να αποφυλακισθούν οι αξιωματικοί οι οποίοι ηγωνίσθησαν εις τα υψίπεδα της Μακεδονίας υπέρ της ακεραιότητος της Ελληνικής πατρίδος κατά του αθέου μαρξιστικού καθεστώτος». Η δράση του ενάντια σε οτιδήποτε θεωρούσε ανήθικο, αντιχριστιανικό και αντεθνικό συνεχίζεται αδιάλειπτη και στη Μεταπολίτευση. Από το 1975, συγκροτεί επιτροπές «προς παρακολούθησιν κινηματογραφικών ταινιών» στη Φλώρινα, την Πτολεμαϊδα και το Αμύνταιο, επιτίθεται και ακυρώνει τα τοπικά καλλιστεία, αφορίζει κατοίκους της περιοχής επειδή συμμετείχαν στο καρναβάλι, ενώ με τον «ιερό πόλεμο» εναντίον του «αντεθνικού και βλάσφημου» έργου του Θόδωρου Αγγελόπουλου ΤΟ ΜΕΤΕΩΡΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΠΕΛΑΡΓΟΥ (1991) αποκτά διεθνή δημοσιότητα.
Πηνελόπη Πετσίνη
Πηγές – Βιβλιογραφία
- Ιός, «Αυγουστίνος Καντιώτης: Ο Ιερός Εξεταστής του Έθνους», Ελευθεροτυπία 16/1/2000.
- Χριστιανική Δημοκρατίαι, 2/7/1953.
- Μάρω Καχριμανίδη, «Προληπτική Συντήρηση Έργων Τέχνης από Βανδαλισμούς», Διπλωματική Εργασία ΠΜΣ, ΕΚΠΑ, Σεπτέμβριος 2017, σελ. 27-28.