«Ανδριάντας του καπετάν Κώττα» (Δημήτρης Καλαμάρας, Φλώρινα)
Κατηγορία: Εικαστικές Τέχνες > Δημόσιος χώρος
| Καλλιτέχνης: | Δημήτρης Καλαμάρας |
|---|---|
| Έτος: | 1961 |
| Είδος: | Γλυπτική | Μνημείο |
| Τόπος: | Φλώρινα |
Λογοκριτικά περιστατικά
| 1963 |
Αποκαθήλωση του «Ανδριάντα του καπετάν Κώττα» (Δημήτρης Καλαμάρας, 1961)
| ||||
| 1965–1990 |
Αποκαθήλωση, κακοποίηση και πρόκληση φθορών στον «Ανδριάντα του καπετάν Κώττα» (Δημήτρης Καλαμάρας, 1961)
|
Περιγραφή
Ο βραβευμένος με χρυσό μετάλλιο στη Μπιενάλε Αλεξάνδρειας του 1961 «Ανδριάντας του Καπετάν Κώττα» του Δημήτρη Καλαμάρα υπήρξε ανάθεση από την Eραvική Επιτροπή Ανεγέρσεως Ανδριάντων και Προτομών στα πλαίσια του ειδικού προγράμματος τόνωσης του εθνικού φρονήματος που εφαρμόστηκε στην περιοχή τη δεκαετία του 1960. Πριν ακόμη τοποθετηθεί στην πόλη της Φλώρινας, το έργο προκάλεσε τις αντιδράσεις του Μητροπολίτη Φλώρινας Αυγουστίνου Καντιώτη, που στηλίτευσε την απουσία του «ηρωικού» στοιχείουαλλά και την τεχνοτροπία του έργου την οποία αποκαλούσε «παρακμιακή», ενώ το ίδιο το έργο ήταν «αντεθνικό» και «αντιαισθητικό».
«Μπορεί να είναι έργο τέχνης, αλλά δεν είναι ο καπετάν Κώττας, αυτός που πολέμησε Τούρκους και Βουλγάρους. Είναι ένας κουρελιάρης και τσαρουχοφορεμένος χωρικός»,
έγραφε στη Φωνή της Φλωρίνης ο Καντιώτης.
Έτσι αρχικά, το 1962, το έργο τοποθετήθηκε πάνω στη διαχωριστική νησίδα της εθνικής οδού, παρά την αρχική συμφωνία που προέβλεπε τοποθέτηση σε άλλο σημείο της πόλης, για να αποσυρθεί τελικά ένα χρόνο αργότερα χωρίς εξηγήσεις και να παραμείνει για καιρό μέσα στον αχυρώνα ενός χωριού στην περιοχή. Η επανατοποθέτησή του αθέτησε πάλι την αρχική συμφωνία: αυτή τη φορά ο ανδριάντας τοποθετήθηκε κολλητά με μια κολώνα της ΔΕΗ. Κάποια χρόνια μετά, το γλυπτό αποσύρθηκε ξανά και έμεινε κλεισμένο σε αποθήκες του Δήμου Φλώρινας. Έπειτα από διαμαρτυρίες πολιτών και κινητοποιήσεις πολιτιστικών συλλόγων, τοποθετήθηκε τελικά στο πάρκο του Διοικητηρίου, αφού με έξοδα της οικογένειας αποκαταστάθηκαν οι φθορές που είχε υποστεί όλα αυτά τα χρόνια.
Πηνελόπη Πετσίνη
Πηγές – Βιβλιογραφία
- Κοινή Γνώμη, 15/12/1990.
- Φωνή της Φλωρίνης, 17/7/1992.
- Άννα Μοσχονά-Καλαμάρα, «Λογοκρισία: Το διαχρονικό όπλο κάθε μορφής εξουσίας. Η περίπτωση του γλύπτη και ακαδημαϊκού δασκάλου Δημήτρη Καλαμάρα» στο Π. Πετσίνη και Δ. Χριστόπουλος (επιμ.), Η Λογοκρισία στην Ελλάδα. Αθήνα: Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, 2016.
- Άννα Μοσχονά-Καλαμάρα, «Καλαμάρας Δημήτρης» στο Π. Πετσίνη και Δ. Χριστόπουλος Λεξικό Λογοκρισίας στην Ελλάδα: Καχεκτική δημοκρατία - δικτατορία - μεταπολίτευση, Αθήνα: Καστανιώτης 2018.
- Μίλλυ Γιαννακάκη, «Δημήτρης Καλαμάρας», Παρασκήνιο, ΕΤ1 1995.
- Οικογενειακό αρχείο Δημήτρη Καλαμάρα.
