ΥΠΟΘΕΣΙΣ ΜΠΑΣΕΝΑΟΥΕΡ (Πάνος Γλυκοφρύδης,1972)
Κατηγορία: Κινηματογράφος > Σενάρια
| Συγγραφέας: | Πάνος Γλυκοφρύδης |
|---|---|
| Έτος: | 1972 |
| Είδος: | Αστυνομική |
| Παραγωγή: | Γεώργιος Στεργίου |
Λογοκριτικά περιστατικά
| 18-07-1972 |
Συστάσεις και περικοπές σκηνών και διαλόγων στο σενάριο ΥΠΟΘΕΣΙΣ ΜΠΑΣΕΝΑΟΥΕΡ (Πάνος Γλυκοφρύδης,1972)
|
Περιγραφή
Πρόκειται για σενάριο αστυνομικής πλοκής του Πάνου Γλυκοφρύδη με προτεινόμενο πρωταγωνιστή τον Κώστα Πρέκα που, ενώ εγκρίθηκε από την VIII Πρωτοβάθμια Επιτροπή Ελέγχου Σεναρίων και Θεατρικών Έργων τον Ιούλιο του 1972, δεν γυρίστηκε τελικά για άγνωστους λόγους. Όπως και κάποιες αντίστοιχου περιεχομένου ταινίες στη διάρκεια της δικτατορίας – ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ (Θόδωρος Αγγελόπουλος, 1970), ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΙΑΙΟΣ (Τώνια Μαρκετάκη, 1973) – βασίστηκε σε πραγματική ιστορία της εποχής που απασχόλησε τον Τύπο και συγκλόνισε την κοινή γνώμη. Αφορούσε τους Γερμανούς κατά συρροή δολοφόνους στην Ελλάδα Χέρμαν Ντουφτ και Χανς Μπασενάουερ που το 1969, μετά από έξι δολοφονίες ανυποψίαστων πολιτών και πέντε ληστείες, συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο από τις ελληνικές αρχές.
Το σενάριο έλαβε άδεια λήψης σκηνών κατά πλειοψηφία με περικοπές και συστάσεις που αφορούσαν αφενός την απεικόνιση της βίας και του ερωτισμού, αφετέρου πολιτικούς υπαινιγμούς και αναφορές στους Αμερικανούς:
«Εγκρίνεται ΚΑΤΑ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑΝ με τας εξής προϋποθέσεις και διαγραφάς:
1. Οι διάλογοι και αι σκηναί αι οποίαι αφορούν τους Αμερικανούς να διαγραφούν.
2. Σελίς 21. Να διαγραφή η φράσις «να αγνοήσωμε πολιτικές σκοπιμότητες και πράσινα άλογα».
3. Όλες αι σκηναί των εγκλημάτων να αποδοθούν κατά τρόπον μη ειδεχθή.
4. Σελίς 139. Η τολμηρή ερωτική σκηνή να αποδοθή κατά τρόπον μη προσβάλλοντα τη δημοσίαν αιδώ».
Οι συστάσεις περί αποφυγής ειδεχθούς βίας και προσβολής της δημοσίας αιδούς ήταν πολύ συνηθισμένες στις αποφάσεις κρίσης των σεναρίων επί Χούντας. Ωστόσο, ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι περικοπές. Τα περικομμένα σημεία αφορούν τα εγκλήματα και την έρευνα εμπλοκής Αμερικανών σε αυτά καθώς οι ένοχοι διέπραξαν τους πρώτους φόνους ντυμένοι με αμερικανικές στρατιωτικές στολές. Παρατηρούμε λοιπόν μια προσπάθεια προστασίας της εικόνας των Αμερικανών και αποφυγής οποιασδήποτε σύνδεσής τους με εγκληματικές πράξεις, ακόμα και αν αποδεικνύεται ότι δεν ευθύνονταν αυτοί. Σημειώνουμε ότι το αντιαμερικανικό αίσθημα ήταν ισχυρό και ειδικά εκείνη την εποχή στη συνείδηση του κόσμου η σύνδεση της Αμερικής με τη Χούντα ήταν πολύ στενή.
Η διαγραμμένη φράση «να αγνοήσωμε πολιτικές σκοπιμότητες και πράσινα άλογα» γίνεται στο πλαίσιο συζήτησης των διωκτικών αρχών και υπαινίσσεται ότι υπόκεινται σε πολιτικές σκοπιμότητες. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η άποψη του μέλους της επιτροπής που μειοψήφησε ζητώντας την απαγόρευση του σεναρίου. Υποστήριξε ότι το έργο ήταν ακατάλληλο για το ελληνικό κοινό
«διά την φρίκην του, την τοποθέτησίν του, των απροβλέπτων προεκτάσεών του και την έλλειψιν παντώς ηθικού διδάγματος».
Η εν λόγω άποψη είναι ενδεικτική του φόβου αρνητικής επίδρασης στη συνείδηση του κοινού από τον κινηματογράφο και της συντηρητικής αντίληψης περί αναγκαιότητας ηθικού διδάγματος. Αναγνωρίζει επικινδυνότητα στο ίδιο το θέμα και στη γενικότερη «τοποθέτηση» του σεναρίου και απηχεί την ανησυχία για «απρόβλεπτες προεκτάσεις» που δεν είναι σαφές αν αφορούσαν τον υποτιθέμενο μιμητισμό του κοινού ή είχαν πολιτικό πρόσημο.
Μαρία Χάλκου
Πηγές – Βιβλιογραφία
- ΓΑΚ – Κ.Υ., Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, Αρχείο Σεναρίων Κινηματογραφικών Ταινιών.