ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΙΛΗΣΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ (Γιάννης Δαλιανίδης, 1970)

Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ελληνικές ταινίες

Σκηνοθεσία: Γιάννης Δαλιανίδης
Έτος α’ προβολής: 1970
Είδος: Αντιστασιακή | Ιστορική | Δράμα
Παραγωγή: Φίνος Φιλμ
IMDb: https://www.imdb.com/title/tt0200460/

Λογοκριτικά περιστατικά

02-04-1970
Περιορισμός σκηνών και περικοπή σκηνής και πλάνου της ταινίας ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΙΛΗΣΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ (Γιάννης Δαλιανίδης, 1970)
Αιτιολογία: Βία | Πολιτική | Αντικομμουνισμός
Χαρακτηρισμός: (2β) ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ | ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ μέχρι 13 ετών
Είδος λογοκρισίας: Περικοπές σκηνών | Περιορισμός σκηνών | Περικοπές πλάνων | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία

Περιγραφή

Αντιστασιακή ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη που γυρίστηκε στη Χούντα. Τον Μάρτιο του 1970 κρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ έως 13 ετών, χωρίς περικοπές. Ακολούθησε ένσταση του Φίνου που έδινε έμφαση στην επιχειρηματική και οικονομική διάσταση του κινηματογράφου. Υπογράμμιζε ότι το κόστος παραγωγής «ανήλθεν εις υπέρογκον ποσόν» που σπάνια διατίθεται σε ελληνική ταινία, το οποίο θα ήταν αδύνατο να καλυφθεί αν η ταινία παρέμενε ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ και επομένως με περιορισμένο κοινό. Συγχρόνως δήλωνε πρόθυμος να προβεί σε οποιαδήποτε περικοπή προκειμένου να αποκτηθεί η ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑ.

Η Δευτεροβάθμια Επιτροπή, που συνεδρίασε στις αρχές του επόμενου μήνα, έκρινε τελικά την ταινία ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ζητώντας:

«1. Να περιορισθούν αι δύο σκηναί των βασανιστηρίων.

2. Να αφαιρεθή η σκηνή του πίπτοντος εκ του παραθύρου.

3. Να αφαιρεθή το πλάνο του αιμοφύρτου φονευθέντος υπό των Γερμανών.»

Πρόκειται για τα πιο φορτισμένα σημεία της ταινίας – το μαστίγωμα των αντιστασιακών στα υπόγεια της Γκεστάπο, το «σπάσιμο» του ενός και την αυτοκτονία του λίγο μετά – που η αφαίρεσή τους αποδυναμώνει σημαντικά την κλιμάκωση της ιστορίας και τον συναισθηματικό της αντίκτυπο. Το συγκεκριμένο περιστατικό αποτελεί άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του τιμήματος που πλήρωναν οι ελληνικές ταινίες για τη διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητάς τους και μάλιστα σε μια περίοδο που η τηλεόραση είχε δώσει συντριπτικό πλήγμα στον ελληνικό κινηματογράφο. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι στο έγγραφο της άδειας υπάρχει και μία διαγραμμένη περικοπή:

«Να αφαιρεθούν τα πλάνα ένθα εμφανίζεται η ρωσική σημαία».

Ο Δαλιανίδης στο βιβλίο του έχει αναφερθεί σχετικά, εξηγώντας τι είχε συμβεί:

«[Δ]εν μας έδιναν την άδεια προβολής, γιατί στην τελευταία σκηνή, τη μέρα της Απελευθέρωσης, μαζί με τις άλλες συμμαχικές σημαίες, υπήρχε και μία ρωσική. Αναγκάστηκα να ξαναγυρίσω τη σκηνή με τη ρωσική σημαία τυλιγμένη στο κοντάρι για να μη φαίνεται». (2005: 130)

Έτσι η περικοπή δεν ζητήθηκε τελικά αφού η νέα κόπια που κατέθεσε ο Φίνος προς κρίση είχε περιορίσει την παρουσία της σοβιετικής σημαίας, η ορατότητα της οποίας – και του σφυροδρέπανου φυσικά – ενοχλούσε την επιτροπή.

Μαρία Χάλκου

Πηγές – Βιβλιογραφία

  • ΓΑΚ – Κ.Υ., Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών,Αρχείο αδειών ταινιών.
  • Γιάννης Δαλιανίδης (2005), Ο κινηματογράφος, τα πρόσωπα κι εγώ, Αθήνα: Καστανιώτης.

Εικόνες – Αρχειακό υλικό