ΜΗΝ ΕΙΔΑΤΕ ΤΟΝ ΠΑΝΑΗ; (Ορέστης Λάσκος, 1962)

Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ελληνικές ταινίες

Αγγλικός τίτλος: Have You Seen Panais?
Εναλλακτικός τίτλος: ΚΑΤΑΖΗΤΕΙΤΑΙ Ο ΒΕΓΓΟΣ
Σκηνοθεσία: Ορέστης Λάσκος
Έτος α’ προβολής: 1962
Είδος: Κωμωδία
Παραγωγή: Κώστας Στράντζαλης
IMDb: https://www.imdb.com/title/tt0184739/

Λογοκριτικά περιστατικά

01-12-1967
Επανεξέταση και απαγόρευση της ταινίας ΜΗΝ ΕΙΔΑΤΕ ΤΟΝ ΠΑΝΑΗ; (Ορέστης Λάσκος, 1962)
Αιτιολογία: Αισθητική
Χαρακτηρισμός: ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΕΑ
Είδος λογοκρισίας: Απαγόρευση | Θεσμική λογοκρισία | Κατασταλτική λογοκρισία
12-03-1969
Επανεξέταση και περικοπή σκηνών και τραγουδιού της ταινίας ΜΗΝ ΕΙΔΑΤΕ ΤΟΝ ΠΑΝΑΗ; (Ορέστης Λάσκος, 1962)
Αιτιολογία: Πολιτική | Ανεπιθύμητο πρόσωπο | Ηθική | Άσεμνο | Χρηστά ήθη
Χαρακτηρισμός: ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ
Είδος λογοκρισίας: Περικοπές σκηνών | Λογοκρισία τραγουδιού | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία

Περιγραφή

Κωμωδία με πρωταγωνιστές τους Θανάση Βέγγο και Ανδρέα Μπάρκουλη. Αρχικά εξετάστηκε από την αρμόδια επιτροπή τον Νοέμβριο του 1962 και κρίθηκε ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ δι’ ανηλίκους χωρίς περικοπές. Τον πρώτο χρόνο της δικτατορίας (Δεκέμβριος 1967), αν και στα αρχεία λογοκρισίας δεν ανιχνεύεται η σχετική απόφαση, έχουμε τεκμήρια ότι επανεξετάστηκε και ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΗΚΕ, όχι γιατί περιέχει ακατάλληλες για το κοινό σκηνές, όπως επισημαίνουν δύο λογοκριτές σε υπηρεσιακό σημείωμα, αλλά

«διότι είναι ταινία χαμηλής ποιότητος υποβιβάζουσα τον ελληνικόν κινηματογράφον και τους θεατάς (υποτιμά τη νοημοσύνη των θεατών)».

Μετά από αίτηση του παραγωγού Κώστα Στράντζαλη η ταινία εξετάστηκε εκ νέου τον Μάρτιο του 1969. Χαρακτηρίστηκε ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ, αλλά ζητήθηκαν εκτενείς περικοπές με θεωρούμενο πολιτικό και άσεμνο περιεχόμενο:

1. «Να περικοπή η σκηνή καθ’ ήν ο Βέγγος τραγουδά εις την γέφυραν το τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη “Κοίτα μην γίνεις σύννεφο”». Η αφαίρεση των τραγουδιών του Θεοδωράκη από τις ταινίες ήταν συνηθισμένη πρακτική στη δικτατορία, ακόμα και αν αυτά ακούγονταν φευγαλέα και δεν ήταν πολιτικά.

2. «Να περικοπή η σκηνή καθ’ ήν ο Βέγγος επισκέπτεται την Πιπίτσα από του σημείου όπου της παραδίδει το δέμα έως του σημείου όπου ο Βέγγος λέγει: “Εγώ πλήρωσα, εκείνος δεν πλήρωσε”». Πρόκειται για περικοπή διάρκειας περίπου 3,5 λεπτών όπου ο Βέγγος επισκέπτεται στο σπίτι της την Πιπίτσα που τον φλερτάρει και τον προκαλεί με την ελαφριά της αμφίεση. Όταν έρχεται ο εραστής της τον κρύβει, όπως κρύβει και εκείνον όταν αιφνίδια την επισκέπτεται ο πλούσιος αρραβωνιαστικός.

3. «Η σκηνή καθ’ ήν η Μιράντα εμφανίζεται ξαπλωμένη εις το κρεββάτι με μπεϋμπυντόλ μέχρι του σημείου όπου τηλεφωνεί εις το Ξενοδοχείον και ερωτά δια τον Φάνη». Περικοπή περίπου ενός λεπτού στην οποία η Μιράντα γυμνάζεται, συζητά με τη θεία της περί έρωτος και τηλεφωνεί προς αναζήτηση του Μπάρκουλη.

Και οι τρεις περικοπές αναδεικνύουν την αυστηροποίηση του λογοκριτικού πλαισίου κατά τη διάρκεια της δικτατορίας τόσο σε θέματα που σχετίζονται με το άσεμνο και τα χρηστά ήθη όσο και με την ορατότητα της Αριστεράς και των προβεβλημένων της προσώπων.

Βλ. επίσης ενδεικτικά ΤΥΦΛΑ ΝΑΧΗ Ο ΜΑΡΛΟΝ ΜΠΡΑΝΤΟ (Ορέστης Λάσκος, 1963) και ΨΗΛΑ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΧΙΤΛΕΡ! (Ροβήρος Μανθούλης, 1962).

Μαρία Χάλκου

Πηγές – Βιβλιογραφία

  • ΓΑΚ – Κ.Υ., Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, Αρχείο αδειών ταινιών.
  • Βασίλης Δούβλης (2013), Στοργή στο Λαό, ντοκιμαντέρ, παραγωγή: Βουλή Τηλεόραση.

Εικόνες – Αρχειακό υλικό