ΓΥΜΝΟ ΓΕΥΜΑ – Naked Lunch (David Cronenberg, 1991)
Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ξένες ταινίες
| Αγγλικός τίτλος: | Naked Lunch |
|---|---|
| Σκηνοθεσία: | David Cronenberg |
| Έτος α’ προβολής: | 1991 |
| Είδος: | Δράμα | Επιστημονικής Φαντασίας |
| Χώρα: | Μ. Βρετανία | Καναδάς | Ιαπωνία |
| IMDb: | https://www.imdb.com/title/tt0102511/ |
Λογοκριτικά περιστατικά
| 1992 |
Διακοπή προβολής της ταινίας ΓΥΜΝΟ ΓΕΥΜΑ (David Cronenberg, 1991)
|
Περιγραφή
Με ένα ανώνυμο τηλεφώνημα προς τον αξιωματικό υπηρεσίας του Ζ’ Αστυνομικού Τμήματος Κυψέλης, το ΓΥΜΝΟ ΓΕΥΜΑ του Καναδού σκηνοθέτη David Cronenberg που βασιζόταν στην ομώνυμη νουβέλα του Ουίλιαμ Μπάροουζ κατέβηκε από τις αίθουσες, λίγες ώρες μετά την έναρξη των προβολών τον Μάρτιο του 1992. Τα γεγονότα, σύμφωνα με την αφήγηση εκπροσώπου της εταιρείας που έχει τα δικαιώματα της ταινίας στην Ελλάδα, κ. Ζήνωνα Παναγιωτίδη, συνέβησαν ως εξής: Το απόγευμα της Παρασκευής 13 Μαρτίου, και ενώ τέσσερις αίθουσες (Άστυ, Άττικα, Δαναός, Ίλιον) άρχισαν να προβάλουν την ταινία, ο αξιωματικός υπηρεσίας του Ζ’ Αστυνομικού Τμήματος δέχτηκε ανώνυμο τηλεφώνημα από κάποιον που ισχυρίστηκε πως είναι μέλος της Επιτροπής Ελέγχου Ταινιών της Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, ο οποίος πληροφόρησε την Αστυνομία ότι η εν λόγω ταινία δεν έχει πάρει άδεια. Η Αστυνομία ήλεγξε την καταγγελία και πράγματι οι αίθουσες δεν είχαν προμηθευτεί τη σχετική άδεια του υπουργείου Προεδρίας. Μπροστά στο φόβο της προσαγωγής τους στο αυτόφωρο οι αιθουσάρχες αναγκάστηκαν να κατεβάσουν το φιλμ και να το αντικαταστήσουν με άλλο. Με δεδομένο πως, μετά τη θεσμική κατάργηση της λογοκρισίας, αρκετές ταινίες δεν προμηθεύονταν από την πρώτη ημέρα τη σχετική άδεια από την Επιτροπή Ελέγχου, καθώς τα γραφεία διανομής συχνά έστελναν για έλεγχο τις κόπιες καθυστερημένα και η άδεια αποστέλλονταν ταχυδρομικώς, το περιστατικό θεωρήθηκε προσπάθεια αναβίωσης της πάλαι ποτέ λογοκρισίας. Άλλωστε, σύμφωνα πάντα με την εταιρία εισαγωγής, η κόπια της ταινίας είχε κατατεθεί στην Επιτροπή Ελέγχου την Τρίτη 10 Μαρτίου, και η επιτροπή λόγω φόρτου εργασίας την είδε την Παρασκευή το μεσημέρι. «Αν είχε συμβεί τίποτα, έπρεπε να μας είχαν ενημερώσει», δήλωσε ο κ. Ζήνων Παναγιωτίδης, συνεχίζοντας:
«Η επιτροπή έχει τη δυνατότητα να μη χορηγήσει σχετική άδεια. Αυτό δεν έχει συμβεί, μέχρι σήμερα. Η επιτροπή έχει τη δυνατότητα να μη χορηγήσει την άδεια σε περίπτωση που το φιλμ θίγει τα χρηστά ήθη, τη θρησκεία και την πατρίδα. Τότε η Πρωτοβάθμια Επιτροπή παραπέμπει το θέμα στη Δευτεροβάθμια. Το Σάββατο αναζητήθηκαν οι αρμόδιοι στα γραφεία της Γενικής Γραμματείας, όμως ουδείς ανευρέθη και ουδείς γνώριζε το τηλέφωνο της γραμματέως της επιτροπής κ. Χριστοπούλου, η οποία θα μπορούσε να ενημερώσει έγκυρα για την απόφαση».
Με τους αιθουσάρχες να διαμαρτύρονται ότι έχουν υποστεί μεγάλη οικονομική ζημιά, και τους ιδιοκτήτες της εταιρείας να απειλούν πως θα προβούν σε νομικές ενέργειες ζητώντας αποζημίωση για χρηματική απώλεια, το περιβάλλον του κυβερνητικού εκπροσώπου Βύρωνα Πολύδωρα διέρρευσε πως ο μόνος αρμόδιος εκ του νόμου είναι η επιτροπή και πως ο ίδιος ο εκπρόσωπος αν και «έχει ακούσει για το θέμα, δεν πρόκειται ν’ ασχοληθεί μ’ αυτό». Η άδεια τελικά δόθηκε στις 16 Μαρτίου, αίροντας την τριήμερη απαγόρευση, αλλά όπως αποκαλύπτει η Καθημερινή της επομένης, κάθε άλλο παρά τυπική ήταν η συνεδρίαση και ο λόγος της καθυστέρησης. Πέντε από τα επτά μέλη της επιτροπής αρνήθηκαν να χορηγήσουν άδεια στη βάση πως η ταινία περιέχει απαράδεκτες σκηνές «φρίκης, βίας και τρόμου» αλλά και χρήσης παραισθησιογόνων ουσιών, ένα μέλος απουσίαζε και μόνο η σκηνοθέτης Κωστούλα Τωμαδάκη αντέτεινε πως πρόκειται για αξιόλογη ταινία βασισμένη σε έργο γνωστού και καταξιωμένου συγγραφέα. Καθώς όμως η Επιτροπή Ελέγχου ήταν πλέον αρμόδια μόνο για να κρίνει αν η υποβαλλόμενη ταινία είναι κατάλληλη ή ακατάλληλη για ανηλίκους, η άρνηση χορήγησης άδειας θεωρήθηκε υπέρβαση καθήκοντος κι η ταινία έλαβε της άδεια προβολής.
Σε συνδυασμό με το πρόσφατο εκείνη την περίοδο κρούσμα του ηθικού πανικού που προκλήθηκε με αφορμή τα ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΖΕΣΤΗΣ της Φρίντας Λιάππα, άνθρωποι του κινηματογράφου εξέφρασαν εύλογα την ανησυχία τους για τη διαφαινόμενη σταδιακή ισχυροποίηση του ρόλου της Επιτροπής Ελέγχου και την πιθανότητα να διευρυνθεί ο ρόλος της δια νόμου μέσα στα πλαίσια της γενικότερης στροφής προς τη συντηρητικοποίηση.
Πηνελόπη Πετσίνη
Πηγές – Βιβλιογραφία
- Η Καθημερινή, 17/3/1992.
- Τα Νέα, 16/3/1992.