ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ – ΥΨΟΜΕΤΡΟ 670 M. (Στέφανος Χατζημιχαηλίδης, 1977)
Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ελληνικές ταινίες
| Σκηνοθεσία: | Στέφανος Χατζημιχαηλίδης |
|---|---|
| Έτος α’ προβολής: | 1977 |
| Είδος: | Μικρού μήκους | Ντοκιμαντέρ |
| Παραγωγή: | Στέφανος Χατζημιχαηλίδης |
| IMDb: | https://www.imdb.com/title/tt1171686/ |
Λογοκριτικά περιστατικά
| 18-06-1977 |
Απόρριψη σεναρίου της ταινίας ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ – ΥΨΟΜΕΤΡΟ 670 M. (Στέφανος Χατζημιχαηλίδης, 1977)
| ||||
| Μάρτιος 1978 |
Περικοπή σκηνών της ταινίας ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ – ΥΨΟΜΕΤΡΟ 670 Μ. (Στέφανος Χατζημιχαηλίδης, 1977)
|
Περιγραφή
Κρίνοντας ότι παρουσιάζει πολιτικές ιδέες οι οποίες εμπίπτουν στις απαγορευτικές διατάξεις του νόμου «περί κατευνασμού πολιτικών παθών», η Πρωτοβάθμια Επιτροπή Ελέγχου απορρίπτει τον Ιούνιο του 1977 το σενάριο της μικρού μήκους ταινίας ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ – ΥΨΟΜΕΤΡΟ 670 M. του Στέφανου Χατζημιχαηλίδη, που είχε ως θέμα την ενέδρα των ανταρτών του ΕΛΑΣ στην περιοχή του Χορτιάτη, τον Σεπτέμβριο του 1944, η οποία οδήγησε στη βάρβαρη σφαγή των κατοίκων και την καταστροφή του χωριού από τη Βέρμαχτ και το Τάγμα Ασφαλείας του Σούμπερτ.
Η Δευτεροβάθμια επιτροπή έδωσε τελικά άδεια, το 1978, ζητώντας όμως εκτεταμένες περικοπές. Ζητήθηκε συγκεκριμένα πλήρης περικοπή:
1. Της σκηνής όπου ο αφηγητής Βάιος Ρικούδης περιγράφει το ελληνικό αντιστασιακό κίνημα της περιόδου της Κατοχής ως μια νέα Φιλική Εταιρία με εμπνευστή και καθοδηγητή το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας.
2. Δύο σκηνών που αναφέρονται στις διώξεις των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, τη στέρηση ιθαγένειας και την πολιτική προσφυγιά, με το επιχείρημα πως «τα ανωτέρω είναι ψευδή, καθ' όσον οι καταφυγόντες εις ξένας χώρας κατέφυγαν όχι λόγω της αντιστάσεως των κατά των κατακτητών αλλά δι' άλλους λόγους, ιδίως πολιτικούς».
3. Μιας σκηνής όπου ακούγεται το τραγούδι «Τους δολοφόνους, τους ληστάρχους και κλέφτες μαζεύουνε για νεοφασισμό» επειδή «περιϋβρίζει το κράτος».
4. Όλες οι σκηνές που εμφανίζονται άνδρες και τεθωρακισμένα οχήματα της Αστυνομίας διότι «παρεμβάλλονται προς περιύβριση και γενικώς δυσφήμηση των Σωμάτων Ασφαλείας».
5. Η σκηνή όπου ο αφηγητής Πέτρος Τσαγκαλής αναφέρεται στη στελέχωση του μεταπολεμικού κράτους από συνεργάτες των Γερμανών κι ακούγονται φράσεις όπως «από τους τότε ανθρώπους, αν δύνανται να λεχθούν άνθρωποι, υπάρχουν και ίσως βρίσκονται σε κυβερνήσεις από το 1946 και εντεύθεν και μέχρι σήμερα».
Κατά την επιτροπή «πάντα τα ανωτέρω είναι ψευδή και αποτελούν περιύβριση όλων των κυβερνήσεων από το έτος 1946 και εντεύθεν καθώς και της σημερινής». Η ταινία βγήκε στις αίθουσες κομμένη κατά το ήμισυ, με τον σκηνοθέτη να σχολιάζει ειρωνικά τις λογοκριτικές επεμβάσεις: «Αφού κάθε τι το αριστερό σ’ αυτόν τον τόπο είναι αναληθές, τότε γιατί δεν γίνονται ταινίες που θα μας διδάξουν και θα μας μάθουν την ένδοξη Ιστορία των ταγματασφαλιτών και των προδοτών, γιατί έχουμε πολλούς απ' αυτούς».
Οι λογοκριτικές παρεμβάσεις στην ταινία συμπυκνώνουν ένα από τα σημαντικότερα επίδικα των πρώτων ετών της Μεταπολίτευσης: τον δημόσιο πολιτικό λόγο για το ιστορικό παρελθόν και τον τρόπο που η αντιμετώπισή του ως διχαστικό και αρνητικό λειτούργησε ως μηχανισμός αποσιώπησης συγκεκριμένων πτυχών της ιστορίας. Είχε προηγηθεί, το 1976, Η ΦΑΛΑΓΓΑ (1974) του απόφοιτου του Ινστιτούτου Κινηματογραφίας Μόσχας, Ανδρέα Πάντζη, ένας συνδυασμός ντοκιμαντέρ και σκηνοθετημένων σκηνών για την ιστορία της Ελλάδας από τον Εμφύλιο ως τη δικτατορία, η οποία επίσης απαγορεύτηκε αρχικά, για να της δοθεί τελικά άδεια προβολής με μεγάλες περικοπές. Ανάλογη τύχη, βάσει του ίδιου σκεπτικού, είχαν και οι ταινίες ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ 40-50 (1977 [1979]) της Μαρίας Καραβέλα, ΕΛΛΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ (1971) του Κώστα Χρονόπουλου, Η ΚΑΓΚΕΛΟΠΟΡΤΑ (1978) του Δημήτρη Μακρή, Η ΔΙΚΗ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ (1981) του Θεοδόση Θεοδοσόπουλου, όπως και το σενάριο ΝΕΜΕΣΙΣ (1979) του Γιώργου Σταμπουλόπουλου το οποίο δεν γυρίστηκε τελικά ποτέ.
Πηνελόπη Πετσίνη
Πηγές – Βιβλιογραφία
- Η Καθημερινή, 28/3/1976.
- Ριζοσπάστης, 5/3/1978, 25/2/1979, 20/6/1981.
- Χρονικό ’77, σελ. 352.
Δημοσιεύσεις CIVIL
- Πηνελόπη Πετσίνη: «Από τον ‘κατευνασμό των πολιτικών παθών’ στη ‘Δεξιά κουλτούρα’: Μάχες της μνήμης και πολιτική λογοκρισία στη Μεταπολίτευση», Αρχειοτάξιο 22, Νοέμβριος 2020.
