Η Εκσπερμάτωση του Δαίμονα (Διονύσης Καβαλλιεράτος, The Breeder)
Κατηγορία: Εικαστικές Τέχνες > Ατομική έκθεση
| Καλλιτέχνης: | Διονύσης Καβαλλιεράτος |
|---|---|
| Έτος: | 2008 |
| Είδος: | Ζωγραφική |
| Χώρος: | The Breeder |
| Τόπος: | Αθήνα |
Λογοκριτικά περιστατικά
| 14-03-2013 |
Ποινική δίωξη του Διονύση Καβαλλιεράτου και του ιδιοκτήτη της γκαλερί The Breeder για βλασφημία
|
Περιγραφή
Η έκθεση «The Ejaculation of the Demon» («Η Εκσπερμάτωση του Δαίμονα») του εικαστικού Διονύση Καβαλλιεράτου εγκαινιάστηκε στις 6 Νοεμβρίου 2008 στην αίθουσα τέχνης The Breeder. Στον ίδιο χώρο εκτίθονταν ταυτόχρονα μια σειρά από έργα της Iris van Dongen. Τα γλυπτά και τα σχέδια του Καβαλλιεράτου, που ζούσε και εργαζόταν στο Βερολίνο, αποτελούσαν μια εικονογράφηση-παρωδία της Θείας Κωμωδίας του Δάντη, με έντονο σαρκασμό και μαύρο χιούμορ. Ο ίδιος περιγράφει τα έργα ως
[Ο]ι μορφές του Δάντη και του Βιργίλιου που περιδιαβαίνουν και παρατηρούν όσα συμβαίνουν στην κόλαση, το καθαρτήριο και τον παράδεισο. Αντικατέστησα τον Βιργίλιο με τον Pellelo di Kavla (έναν ήρωα δικής μου επινόησης) και χρησιμοποίησα αυτές τις δύο φιγούρες για να μαρτυρήσουν και να αφηγηθούν τα ανέκδοτα, τις ιστορίες και τα αστεία μου. Ένα μείγμα ιστορίας, μύθου, καλού και κακού, νίκης, ήττας, μαρτυρίου και ηδονής.
Κάποια από τα σχέδια παρουσιάστηκαν σε πρωινή τηλεοπτική εκπομπή ενημερωτικού χαρακτήρα και προκάλεσαν την οργή ομάδας Γνησίων Ορθόδοξων Χριστιανών (παλαιοημερολογιτών), οι οποίοι και προχώρησαν σε μήνυση για καθύβριση θρησκεύματος.
Στις 14 Μαρτίου 2013 εκδικάστηκε ενώπιον του Β΄ Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών η υπόθεση εις βάρος του Καβαλλιεράτου και του ιδιοκτήτη της The Breeder, για το αδίκημα της καθύβρισης θρησκευμάτων (199 ΠΚ). Η δίωξη αφορούσε δύο από τα έργα που είχαν εκτεθεί το 2008 στα οποία «απεικονίζονταν ο Χριστός, η Παναγία και άλλες μορφές, σε μια σκοτεινή ατμόσφαιρα παραδόξου, εφιάλτη και αλλόκοτου, όπου δεν έλειπαν οι υπαινιγμοί στην μυθολογία και στην λογοτεχνία, όπως στην Κόλαση του Δάντη.»
Στην διάρκεια της δίκης δήλωσε παράσταση πολιτικής αγωγής προς υποστήριξη της κατηγορίας ο νομικός σύμβουλος της Χρυσής Αυγής κ. Ζωγράφος, όμως η πολιτική αγωγή αποβλήθηκε σύμφωνα με τη σχετική νομολογία. Οι μάρτυρες κατηγορίας ήταν πιστοί των Γνησίων Ορθόδοξων Χριστιανών, μεταξύ των οποίων και ο Αρχιεπίσκοπος κ. Μακάριος, οι οποίοι παραδέχτηκαν πως είχαν δει τα επίμαχα έργα στην εκπομπή και όχι στην αίθουσα τέχνης. Οι μάρτυρες διαμαρτυρήθηκαν για τη προσβολή του θρησκευτικού τους συναισθήματος και αναρωτήθηκαν «γιατί ο κ. Καβαλλιεράτος δεν είχε ζωγραφίσει τον Μωάμεθ ή την μητέρα του, αλλά τον Χριστό». Μία μόνο εξ αυτών κατέθεσε ότι επισκέφθηκε επίτηδες την έκθεση για να δει περί τίνος πρόκειται μαζί με ένα άλλο μέλος των Γνησίων Ορθόδοξων Χριστιανών, τον οποίο επανειλημμένως κατέθεσε ότι συγκράτησε «για να μην τα σπάσει όλα».
Οι μάρτυρες υπεράσπισης ήταν πανεπιστημιακοί καθηγητές, ιστορικοί τέχνης και δημοσιογράφοι και μίλησαν συνολικά για τις σπουδές και το έργο του καλλιτέχνη, όπως και για τα σχέδια ως έργα τέχνης ιδωμένα στα πλαίσια μια ευρύτερης καλλιτεχνικής ενότητας. Όπως τονίζει η υπεράσπιση, διευκρινίστηκε ότι η αίθουσα τέχνης είχε κλειστή την πόρτα της και η είσοδος γινόταν μόνο αφού χτυπούσε κανείς το κουδούνι, ενώ τα έργα ήταν εκτεθειμένα στο υπόγειο οπότε δεν υπήρχε τρόπος να τα δει κάποιος που δεν το επιθυμούσε και δεν είχε ενημερωθεί ως προς αυτά. Επιπλέον, η κυκλοφορία τους στην τηλεόραση και αργότερα στο διαδίκτυο έγινε χωρίς την θέληση του καλλιτέχνη ή του γκαλερίστα.
Η Πρόεδρος κ. Μόρφη έκρινε αθώους τους κατηγορουμένους (υπ’ αριθμ. 28567/2013 απόφαση), ακολουθώντας την σύμφωνη εισαγγελική πρόταση της Εισαγγελέως κ. Καρδαρά. Η απόφαση εξαγρίωσε τους παριστάμενους πιστούς. Το Δελτίο Τύπου του συνηγόρου υπεράσπισης, αναφέρει χαρακτηριστικά:
Αμέσως μετά την απαγγελία της αθωωτικής απόφασης πολλοί από τους μάρτυρες κατηγορίας και άλλους πιστούς που είχαν προσέλθει στο ακροατήριο του δικαστηρίου ξέσπασαν σε αποδοκιμασίες και κατάρες προς τον κατηγορούμενο, τους συνηγόρους υπεράσπισης και τους μάρτυρες υπεράσπισης («καρκίνο στα παιδιά σας!», «θα σας βασανίζουν οι δαίμονες στην κόλαση», «πόσα σας πλήρωσε ο αρχιραββίνος;» κ.λπ.), με αποτέλεσμα να διακοπεί η συνεδρίαση του δικαστηρίου και να δημιουργηθεί έκρυθμη κατάσταση. Χρειάστηκε να παρέλθει αρκετός χρόνος μέχρι να αποχωρήσουν από την αίθουσα οι παράγοντες της δίκης, με την συνοδεία αστυνομικής δύναμης που κλήθηκε και κατέφθασε για τον σκοπό αυτό.
Η δίωξη του Καβαλλιεράτου ήταν μία ακόμη σύγκρουση ανάμεσα στο θρησκευτικό αίσθημα και την ελευθερία της τέχνης, ανάμεσα σε πολλές: από τις διαδηλώσεις φανατικών χριστιανών στα αθηναϊκά σινεμά που προβάλλουν τον ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΠΕΙΡΑΣΜΟ του Μάρτιν Σκορτσέζε το 1988, τους αφορισμούς των «προδοτών της πίστεως και της ορθοδοξίας» από τον Καντιώτη εξαιτίας του «βλάσφημου και αντεθνικού» ΜΕΤΕΩΡΟΥ ΒΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΕΛΑΡΓΟΥ το 1990, τα ασφαλιστικά μέτρα εναντίον του «βλάσφημου» βιβλίου Μν του Μίμη Ανδρουλάκη, την κατάσχεση του κόμικ Η ζωή του Ιησού, την απόσυρση του «άσεμνου και κατάπτυστου, που καθύβρισε δημόσια και κακόβουλα την Εκκλησία» Asperges me από την έκθεση Outlook το 2004, έως τη σύλληψη του blogger «Γέροντα Παστίτσιου» το 2012 και τις αγκαλιές της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής με τον μητροπολίτη Πειραιώς με αφορμή τη θεατρική παράσταση Corpus Christi στο Χυτήριο την ίδια χρονιά. Τα αδικήματα της βλασφημίας και της καθύβρισης θρησκευμάτων καταργήθηκαν μόλις τον Ιούνιο του 2019.
Πηνελόπη Πετσίνη
Πηγές – Βιβλιογραφία
- Δελτίο τύπου του δικηγόρου υπεράσπισης
- Δελτίο τύπου The Breeder
