ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ – Mom and Dad (William Beaudine, 1945)

Κατηγορία: Κινηματογράφος > Ξένες ταινίες

Σκηνοθεσία: William Beaudine
Έτος α’ προβολής: 1945
Χώρα: ΗΠΑ
Είδος: Σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης
Διανομή: Σκούρας Φιλμς
IMDb: https://www.imdb.com/title/tt0040603/

Λογοκριτικά περιστατικά

Νοέμβριος 1950
Περικοπή πλάνων και ξεχωριστές προβολές για ανδρικό και γυναικείο κοινό της ταινίας ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ (William Beaudine, 1945)
Αιτιολογία: Δημόσια αιδώς | Χρηστά ήθη | Άσεμνο | Αισθητική
Χαρακτηρισμός: ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ
Είδος λογοκρισίας: Περικοπές πλάνων | Ξεχωριστές προβολές | Θεσμική λογοκρισία | Προληπτική λογοκρισία

Περιγραφή

ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ είναι ταινία «σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης» (sex hygiene film) και εμπορικό φαινόμενο, καθώς υπήρξε το πιο επιτυχημένο exploitation film όλων των κατηγοριών μέχρι το 1960. (Για τις ταινίες «σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης», βλ. ΣΤΗ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ [Albert Kelley, 1948]). Σύμφωνα με τα πρότυπα του είδους αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο είναι μια ηθικοπλαστική ιστορία όπου μια μαθήτρια του κολλεγίου μένει έγκυος, αλλά ο φίλος της σκοτώνεται σε αεροπορικό δυστύχημα πριν προλάβουν να παντρευτούν. Το δεύτερο μέρος είναι μια σύντομη ταινία μέσα στην ταινία καθώς ένας καθηγητής του κολλεγίου εμφανίζεται να προβάλλει σε μαθητικό κοινό ντοκιμαντερίστικα υλικά που περιέχουν σχεδιαγράμματα και ρεαλιστικές εικόνες γύρω από θέματα ταμπού, όπως ο κύκλος της γυναίκας, η σύλληψη, οι διαφορετικές μορφές τοκετού και τα αφροδίσια νοσήματα, που είχαν σκοπό να σοκάρουν το κοινό.

Η αίτηση της εταιρίας διανομής Σκούρας Φιλμς για την απόκτηση άδειας προβολής κατατέθηκε στις 11/11/1950 και συνοδευόταν από μια σειρά επιστολών ιερέων της ορθόδοξης, πρεσβυτεριανής και καθολικής εκκλησίας στην Αμερική που επιδοκίμαζαν τη χρησιμότητα της ταινίας για νεαρό και ενήλικο κοινό. ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ βγήκαν στις αίθουσες τον Νοέμβριο του 1950 ταυτόχρονα με την υποδεέστερη ταινία «σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης», ΣΤΗ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ. Η λογοκρισία έδωσε άδεια προβολής και στις δύο με την αναχρονιστική προϋπόθεση ότι θα παιχτούν σε ξεχωριστές αίθουσες για τα δύο φύλα, κάτι που αποτελούσε καθιερωμένη πρακτική για το συγκεκριμένο είδος διεθνώς. Έτσι ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ προβλήθηκαν στους κινηματογράφους ΡΕΞ («Μόνον δια γυναίκας») και ΑΤΤΙΚΟΝ («Μόνον δι’ άνδρας»), ενώ λίγες μέρες αργότερα, στις 30/11/1950, μετά από πιέσεις των διανομέων και τη σύμφωνη γνώμη της Αστυνομίας, επετράπη με υπουργική απόφαση η προβολή τους σε ενιαίο κοινό.

Οι δύο ταινίες μοιάζουν πολύ τόσο ως προς το μυθοπλαστικό τους κομμάτι όσο και ως προς το ντοκιμαντερίστικο. Ενδέχεται μάλιστα να κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα με κοινό δεύτερο μέρος όπως μπορεί να εικάσει κανείς από τις διαθέσιμες περιγραφές και τα σχόλια των μελών της Επιτροπής, αλλά και από το γεγονός ότι υπέστησαν τις ίδιες ακριβώς περικοπές με το ίδιο λεκτικό:

«Διατάσσεται υπό της Επιτροπής η περικοπή:

1. Του εισαγωγικού τμήματος του φυσιολογικού τοκετού μέχρι της εμφανίσεως του νεογνού.

2. Του εισαγωγικού τμήματος της καισαρικής τομής μέχρι της εξαγωγής του εμβρύου.

3. Παντός γυμνού «μορίου» περιλαμβανομένου τυχόν εις την ταινίαν».

Παρά το γεγονός ότι ΣΤΗ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ήταν απομίμηση ΤΩΝ ΜΥΣΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΖΩΗΣ και παρά τις προσπάθειες του διανομέα, που στις διαφημίσεις τόνιζε ότι ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ήταν η αυθεντική ταινία, στην Ελλάδα η εμπορική πορεία τους ήταν αντίστροφη. Αν και την πρώτη μέρα προβολής ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ έκοψαν στο ανδρικό κοινό 6.000 εισιτήρια (ΑΤΤΙΚΟΝ), υπολείπονταν σημαντικά της επιτυχίας της ΓΩΝΙΑΣ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ εξαιτίας του θορύβου που προκλήθηκε γύρω από την απαγόρευσή της τον Απρίλιο του ίδιου έτους.

Βλ. επίσης ΨΕΥΤΙΚΗ ΝΤΡΟΠΗ (Wolfgang Glück, 1958).

Μαρία Χάλκου

Πηγές – Βιβλιογραφία

  • ΓΑΚ – Κ.Υ., Αρχείο Γενικής Γραμματείας Τύπου και Πληροφοριών, Αρχείο αδειών ταινιών.
  • Ελευθερία 29/11/1950.
  • Καθημερινή 29/11/1950.
  • Eric Schaefer (1999), “Bold! Daring! Shocking! True!”: A History of Exploitation Films, 1919-1959, Durham, NC: Duke University Press.

Εικόνες – Αρχειακό υλικό